In de negetiende eeuw had Gerrit Jan Boerhout een bakkerij an de Taandersdwarsweg. In mijn tijd, negetienhóngderdvijfenvijftig, zat daer Bakker Hamerslag.
De man kreeg twee jónges, Dirk en Jan. Jan kreeg oëk weer kijer, waarvan Evert ëbeuren is óp dree maert achttienhóngderdzesentachtig. Óp een gegeven moment binnen ze vurhuisd naer de Havenstraet, naest waar nou de Bambisnack zit en waar later de Lange kwam.
Evert begun in negetienhóngderddartien mót een bakkerij an de Weidestraet vijf. Óp dree en twijntig mai negetienhóngderdvijfenveertig góng dee straet E. Ludenstraet heten. ’t Nommer bleef vijf. Jan, dee in de bakkerij an de Havenstraet bleef, gong in negetienhóngderdnegenen twintig failliet.
Evert Boerhout trouwde in negetienhóngderddartien mót Klaasje Wiesenekker. Evert en Klaasje kregen dree kijer, Jan, Evert en Hennie. Evert bakte broëd en kookies dee in de winkel vurkocht wurden. Naest de winkelvurkoëp góng Evert oëk venten mót de bakfiets. Hij bakte kookies volgens recepten dee die ópëschreven had in een bookie uit negetienhóngderdtwee. Waarschijnlijk recepten van z’n vader.
Hij bakten too ónger angere plaatkook, nou zouwen we zeggen óntbijtkook, gooische moppen, speculaas, krakelingen, 
harde biesjes, ijsmoppen en meer van dat lekkers. As tie góng venten had tie een bookie bij dum waarin die ópschreef wat of de minsen kochten. Betalen deejen ze éën keer in de week, as ze teminste centen hadden.
De bakkerij zoë as tie d’r nou nog staet, het Evert nijw laeten bouwen. Dat mót in de jaren twijntig ëbeurd wezen, want ik het een luchtfoto uit ‘tnegetienzesentwijntig ëzien waar ’t huis al ópstaet.. Of t’r al een woëning of bakkerij stung, hem ik nijt kannen achterhalen.. Evert kón ’t geld, wat of tie daer vur nódig had, léënen bij z’n schooënfamielje. Dee hadden blijkbaar genógt.
Óp zesentwijntig maert negetienhóngderdvijftien is Jan ëbeuren. ’t Was haast vanzellëf dat tie oëk bakker zou wurren. Zoë góng dat in dee tijd nij. Hij góng dan oëk ’t vak leren en góng werrëken bij Patisseries en cuisenier A.Top Wzn in Bilthoven. Tot an éën maert ‘tnegetienhóngderdzesendartig het tie daer ëwerkt. Hij volgden too die tijd oëk cursussen en wun daermie in ‘tnegetienhóngderdzesendartig een eerste prijs vur broëd bakken en een eerste prijs vur garneren.
In maert negetienhóngderdzeuven en dartig góng die bij z'n vader in de zaak werrëken. De bedoeëling was netuurlijk dat tie de bakkerij zou gaen overniemen.
Dat is een poësie later oëk ëbeurd. In dee tijd mós je al een middenstangds diploëma hemmen en in negeëndartighemmen en in negeëndartig is tie daer vur ëslaagd.
Jan trouwde op vierentwijntig september negetienhóngderdtweeënveertig mót Maria Vos. Een pooësie nae z,n trouwen is Jan ópëpakt deur de móffen. Hij wurden tewerkësteld in Hannover in een bangdenfebriek. Marria, zó neumden iederéën Maria, was too al in vurwachting. Too ze in de kraem mós kómmen, móg Jan van de móffen effetjies naer huis too. Nae de gebeurte van Klarie is tie vurgeten óm vróm te gaen. Hij het t’r nooit meer wat van ëhoord.
Nae d’rlui trouwen binnen ze gaen woënen óp de Zuierweg. Too de woëning óp de Zuierweg ëvorderd wurden, binnen ze inëtrukken bij Jan z,n ouwers. Evert en Klaasje .Dus d'r zat wel een bietjen ruimte in ’t huis. In negetienhóngderdzesenveertig, in maert is Kees ëbeuren en twee jaar later Ria in april. In dat jaar, negetienvijftig dus, góng Evert mót Klaasje een woëningkie huren an de Wilhelminastraet dreeëntwijntijg.
In de beginjaren van de bakkerij wurde de oven ëstookt mót takkebóssen. Later, wanneer is nijt bekend, binnen ze overëstapt óp oëlie. Ik kan m’n dat nog héël goeëd vur de geest halen, want in de zesde klas van de laegere schooël bin ik bevrind ëraakt mót Kees. In de bakkerij, reks boven de ovendeur hing een groëte vierkangte bak. Daer ónger zat een hangdpómp waarmie de ólie in de bak wurden ëpómt. As d’r genógt ólie in de bak zat dan wurde de brangder dee naest de ovendeur hing vur de oven ëdréëjt en anësteuken. D’r zat oëk een mëtor anvast dee d’r vur zorgden dat de vlam mót geweld in de oven blies. Zeker wel een hallëf uur stung dee vlam in de oven te brullen. ’t Was een hels kabaal. Mar daernae was tie dan ók lekker warm.
Óp zeuvetien april negetienéënënvijftig kocht Jan vur tweeëntwijntig en een hallef duuzed golden de bakkerij mót winkel en woënhuis van z’n vader. Hij móg dat kallempies an ófbetalen.
Jan z’n breur Evert het oëk nog in de bakkerij ëwerkt en ze hemmen oék nog knegs ëhad. Hij móg dat kallempies an ófbetalen. Jan z’n breur Evert het oëk nog in de bakkerij ëwerkt en ze hemmen oék nog knegs ëhad.
Nae de bakfiets kwam d’r een dreewiel bakfiets mót een klep en een mëtor d’r óp. Daer kón héël wat meer in en je hoofden nijt te trappen. Nou ja, je mózzen hum wel antrappen.
Too ik in negentienhóngderdachtenvijftig bevrind raakten mót Kees, kwam ik daer regelmatig over de déël. Oëta Evert was too nog altoës ’s marreges in de bakkerij an ’t werk. Hij maakten krakelingen en gevulde koeëken. Wat wazzen dee lekker. Teugen de sónderklaas wurden d’r spuculaas ëbukken. Vuul speculaas. Groët en klain. Van tweeëndartig in een póngd tot an mannen van een póngd. Ik het of en too nog welderies mieëhulpen mót mannetjies van deeg van een soort loëpende bangde of te halen en óp de bakplaat te leggen.
De machine bestung uit een róngd wiel mót mallen vur de speculaas d’r in. Deeg góng in een trechter en via ’t wiel mót mallen kwam ’t dan óp een soort lópende bangde terecht.
In de bakkerij was ’t altoës lekker warm. Marria hung dan oëk ’s wijnters de was boven de oven te droëgen.In ’t naejaar laggen d’r oëk vaak appeltjies te droëgen óp de oven en wie weet wat nog meer.
Vur ons joënges was de zolder een prachtige spølplak. Ruimte zat.
In dee tijd, zesde klas laegere schooël, hadden we mót een stelletjen joënges een club ópëricht. “De Adelaars”. We “vurgaderden” bij Kees óp de zolder boven de schuur. Waar we purcies over “vurgaderden”, dat weet ik gien meer.
Óp ’t kiekie hierónger zien juillie links de schuur.
Reks zien juillie de achterkangt van de bakkerij. Boven in de gevel zit een hijsbalk. Dee was t’r óm ’t méël mie ómhooëg te trekken.
Ónger dee hijsbalk zien juillie twee eupenslaende deuren. Ze gungen naer binnen too eupen en dat was wel zoë makkelijk óm dee zware zakken méël naer binnen too te trekken.
Wat ik wel weet is, dat we welderies kranten ópëhaald hemmen vur éën of are actie. ’t Geld wat we daermie vurdienden góng naer dat goeëie doel. We binnen daermie oëk nog óp de radio ëweest, bij de NCRV. Chris van Leeuwen regelde dat too, want hij was de srcretaris.
Are namen dee ik me nog kan herïnneren binnen Geert van der Hulst, Piet de Groot, Jan Rebel, Kees Boerhout en ik, Klaas Schipper. Of t’r nog meer jónges bij betrukken wazzen, dat weet ik gien meer.Wat ik wel weet is, dar t’r een paar van dee jónges al uit de tijd uit binnen. Je hemmen ’t nijt vur ’t zeggen, za’k mar zeggen.
Nae een jaartje ULO góng ik naer de LTS en bleef Kees óp de ULO.We bleven bevrind, mar meestal zaggen we mekaar alléënig óp zaeterdag en zondag. Too we een jaar of dartien wazzen, gungen we ’s zaeterdassaauwus naer de instuif in ’t visnet. Sóndas nae kerktijd een bakkie doeën bij Kees of bij mijn thuis, mar oëk nog welderies bij oëta en oëtjen Boerhout.
Daernae de baan óp. Mar as je gien “huissie” kónden vijnden vur de aauwud, dan mar bij de éëne of are een spelletjen doeën. Ik het héël wat ofëscrabbeld bij Kees thuis en héël wat nijwe woorden uitëveunden. Mar Jan boerhout was ’t daer meestal nijt mie éëns.
De winkel was ’t domein van Marria. Vural óp vrijdag en zaeterdag, want dan leup ’t over ’t algeméën aardig an. Dan dee ze een mooie witte gestreken schulluk vur en was ze de winkelmevrouw. De héële dag druk mót de klanten helpen en netuurlijk nijwtjies uitwisselen.
Deur de weeks was ’t een stuk rustiger in de winkel en was ze gewooën in ’t huis an ’t werk.
As ’t vekantie was, zatten Kees en ik welderies in de kamer naer de radio te luisteren bij Kees thuis.Ze hadden draedómroeëp. Vier zenders zatten daer óp.Mar ’s middas was t’r een programma óp de radio mót popmuziek. Ik dócht Toppop. Daer wulden wij netuurlijk graeg naer luisteren. Mar as Marria dan de kamer in kwam en ze hoorde dee muziek, dan steuf ze naer de knop van de radio en was de pret vur óns ofëleupen. Nou, dan góngen we mar weer de hórt óp.
Jan Boerhout was gek van raizen. We zaien vroger welderies teugen mekaar, as tie gien bakker mós wurren, was tie raislaier ëwurren.
Ik bin twee keer mie ëweest mót de famielie Boerhout óp vakantie. Naer Zwitserlangd en Noord Italië. Prachtig mooi. Jan maakte in dee tijd altijd dia’s. En as ’t dan september was ëwurren en al z,n dia zatten in d’rlui raempie, dan gaf tie een dia aauwud vur de pallemetatie.
Ónger ’t genot van een bakkie en een mannetje mós je dan naer z’n dia’s kijken en je móngd houwen. Hij vurtelden daer altijd vol vuur over. En ik mót toogeven, ’t wazzen altijd prachtige plaatjies.
Vanof dat de kijer een jaar of vijftien wazzen, mósten ze miehelpen mót brooëd venten. Óp zaerterdag. Klarie had een wijk in de noord en Kees in de zuid. Mót de fiets. Een groëte mangde vuróp Tot dat Jan mót de bakkerij stopte, het Kees nog ëvent.
In negentienhóngderdzeuventig is de winkel ësleuten. D’r is vurbouwd en de winkel is bij de wooënkamer ëtrukken. In negentienhóngderdtwweeënzeuventig is Jan ëstopt mót de bakkerij.
De sanering van ’t midden en klainbedrijf van vur hum een uitkómst. Aindelijk vrij.
Terug naar: De winkeltjies van ’t ouwe darp