H U I Z E R K R I N G B E R I C H T E N 12e jaargang nr. 3, oktober 1991 Aan de leden, Hierbij kunnen wij u tot ons genoegen wederom uitnodigen voor een leden— avond. Op dinsdag 29 oktober 1991 bestaat het programma uit twee onderdelen: de heer H. Schaftenaar zal spreken over LANDHUIZEN TUSSEN NAARDEN HUIZEN en mevrouw A.P. Kooijman—van Rossum zal spreken over: HET LANDGOED CRAILOO Beide lezingen zullen uitvoerig worden geïllustreerd met dia's. Plaats: de Boerderij, Hellingstraat 9. Aanvang 20.00 uur. Als gebruikelijk is de toegang gratis voor leden en f1. 5,00 voor niet—leden. Graag tot ziens. Het Bestuur IN MEMORIAM Op 7 augustus 1991 is overleden mevrouw G. E. van Noppen—Smit, een actief en gewaardeerd lid van onze vereniging. Zij is één van de initiatiefnemers geweest om te komen tot de oprichting van de Historische Kring Huizen en heeft destijds — ruim 10 jaar geleden — deel uitgemaakt van het oprichtingsbestuur. Ook daarna is mevrouw van Noppen altijd een geïnter— esseerd lid van onze vereniging geweest, die ondanks haar afnemende fysieke mogelijkheden tot het laatst toe met ons meeleefde. Wij gedenken haar met grote dankbaarheid. Een aantal bestuursleden hebben haar begrafenis op 12 augustus bijgewoond. Namens het bestuur, G. J. Knoop, voorzitter 3, -2- EERSTE LUSTRUM OPEN MONUMENTENDAG 1991 De Open Monumentendag vierde dit jaar op 14 september j . 1. ook in Huizen met groot succes haar eerste lustrum. Het idee van de Open Monumentendag komt oorspronkelijk uit Frankrijk. De Franse minister van Cultuur Jack Lang is de iniatiefnemer van deze dag. De Raad van Europa heeft zijn ideeën overgenomen en de Europese landen verzocht een Open Monumentendag te organiseren. Frankrijk startte in 1984 hiermee als eerste. In 1986 volgde Nederland en werd de Landelijke Stichting Open Monumentendag opgeFicht; in 1987 werd de eerste Open Monumentendag gehouden. Inmiddels organiseren ook België, Zweden, Denemarken, Schotland, Malta, Ierland en delen van Duitsland en Turkije deze dag. Het secretariaat voor de Europese Open Monumentendag is vanaf 1991 in Amsterdam gevestigd. Het blijkt dat deze dag elk jaar meer gewaardeerd wordt. In Nederland organiseren zo'n 420 gemeenten de Open Monumentendag en trekken jaarlijks ongeveer 600.000 bezoekers. Er zijn die dag circa 4000 monumenten gratis voor het publiek geopend. In Huizen viel ook dit jaar de Open Monumentendag weer samen met de Huizerdag. De Historische Kring Huizen verzorgde weer rondleidingen in de Oude Kerk en het beklimmen van de toren van de Oude Kerk. De Klederdrachtgroep gaf eveneens acte de présence! Ook de jeugd wordt dit jaar niet vergeten: er is gekozen voor het project I 'Een literaire variatie op monumenten" voor jongeren van 9 tot en met 18 jaar. Deze jonge mensen wordt gevraagd een verhaal, gedicht of limerick te schrijven over een monument en in te sturen aan de Stichting Open Monumentendag. In iedere leeftijdsgroep wordt één prijs uitgereikt van f1. 500, Verder zal een selectie worden gemaakt van verhalen en gedichten die de Stichting later zal publiceren. Er zijn reeds twee boekjes gepubliceerd: "Bouwstij1en herkennen" en ' 'Interieurs tij len ti Dat Huizen ook internationaal meedoet aan de Open Monumentendag blijkt wel uit het feit dat in de tweetalige folder (in het Engels en het Frans) als illustratie werd opgenomen de deur van een van onze mooiste voordeuren, nl. van het pand Zeeweg 5. Hieronder verkleind een impressie van hoe het er uitzag, helaas in zwart—wit zodat het effect van de kleurige folder verloren gaat. A Cl IAI.I.ENGE FOR F.ACI I EUROPEAN COUNI'RY rrs HF.RI'I'AGF. •ro 'ITI F. NATIONALE KLEDERDRACHTSHOW in Noordwijk op 11 mei 1991. Zoals reeds vermeld in ons Berichtenblad van mei werd op 11 mei de nationale klederdracht show gehouden in Noordwijk. Behalve aandacht voor de nationale fietsdag had Noordwijk een groots programma opgezet en vele andere klederdrachtgroepen uitgenodigd in het kader van de viering van I '125 jaar Badplaats". Na het welkom in de mooie Grote Kerk werd een historische wandeling door de oude straatjes van het binnendorp gemaakt. Na de lunch ging een lange stoet in klederdracht gestoken mannen, vrouwen en kinderen over de boulevard naar het "Gat van Pal ace waar achttien groepen uitleg gaven over de getoonde kleding. Blijkens de plaatselijke pers gingen 'fietsen en klederdracht' goed samen. Huizen was met een grote groep vertegenwoordigd, ziet u de onderstaande foto's! Volgend jaar wordt deze jaarlijkse manifestatie in het Openluchtmuseum in Arnhem gehouden. -4- Ermelo , 20 December 1924. Lieve Meutjen Aart jen, Vurdat ik op rik angae , eerst nog effen een brief schrijven. Freek is vanaauwud vr oog op huis annegaen, want hij veûlden z t n ai gen nijt zoô lekker . Hij had zoô t n bang de vur z t n lijf ! An de eêne kangt had ik beklag mot t urn , an de are kangt kan ik zoô'n aauwudjen vur m t n ai gen goôd gebruiken. Flussies hem ik nog al m t n k Leren naeêkeken , want het mot schòÔn en heêl in de kast ! Ok dee van Freek hem ik onger hangden êneumen. Nou , dat wurden hoôg tijd! Overal knoôpen en lissen d t r of . Blij too dat het weer achter de rugge is. Trouwe s , je za Ilen het nijt kannen geloôven, mar t t woôninkie is klaer ! Je meubeltjies binnen goôd overêkommen en sta enen schoôn en wel op d t r lui plak. Ze passen goôd bij de spulletjies dee we zelf anneschaft hemmen. Nou is alles an de kangt. Ik denk dat Freek het d aer van te pakken het . Ik het knap 106 pen jagen. En d aer kan die heêl nijt teugen. Freek mot alles op z t n gemak kannen doôn. Mar ja, dan komt ' r gien a inde an. Een mins mot wel anpakken, of tie wul of n ij t . Nou binnen we tenminsten klaer . En dat is heêl wat waerd! Een groôte zorg minder , wat jou. Mar regen is het gelukkig Zondag , dan kannen we weer bijkommen. Het is een zegen dat t r nog een rustdag is. Mot Coba aâweseert het de leste dagen ok wel weer. Bel, bel, wat had d à t mins het in d t r rug ge ! Ze kon nijt heêne of te weer . Trouwes , bokken kan ze nog n ij t. Het zal altijd wel een zwakke stee blijven . Het valt ok nijt mie vur d t r . De stakkerd mot vuus te harde werken. An 06 t jen het ze niks meer. Dat mins is schoÔn op . En Klaas blijft ziek. Dat za it ie tenminsten! Nee jen, ik zou vur gien goud mot t r wullen ruilen. T k v eun het ok zoô snob big vur cl t r dat ze nijt mie kon na er Amsterdam t 00 . Ze het heêl wat êmist ! Wat hemmen we toch een neut ig dag gien êhad . Zoô te lezen in je leste brief, bin je d t r nog ongersteboven van! Weet je weêl cl t r ok nog ongersteboven van binnen? De kippen! Dee hemmen een hoôp te lij en êhad van de verhuizing. Ze wazzen glàd overstuur too ze hier ank wammen. Van de schrik hemmen ze in gien dagen een ai ê legen . Het zal mijn ben ij uwen òf ze nog an de lep, raken. Freek wul d t r nou een haan bij doôn . Hij za it dat ze dat noôdig hemmen. Net zoôas een mins een man noôdig het om in het gareêl te blijven. Loôf jij het? Ik n ij t. Mar ik laet t um mar an praten. As tie ongerangd mar nijt om vijf uren an de bestie staet te kraeien, dan Vijn ik het best. Mar alle gekhaid op een stok kien; we za Ilen het best lappen, Freek en ik. Ja Meut, nou is het wachten op de trouwerij . We hemmen van Dominee Voorthuizen een brief vrom êkregen . Daer stung in dat er gien bel 't sel vur ons is om deur hum ê trouwd te wurren . Dus Me ut jen, dan zal je nichien nog éên van de eersten wezen dee in de N ij uwe Kerk ga et trouwen ! Weêl had dàt kannen denken, je zou wen cl ' r stille van wurren. Meneer Van Lookeren kan het ok nijt of wonderen. Hij is toch zoô in z t n nop pies dat we dicht in z t n buurt blijven woônen. En dat is goôd vur te stellen. Want al is tie knap gaef vur z t n leef — tijd, het is en blijft een ouwe man . Veder hemmen we de trouwkaerten ok in orde laeten maken. Dat zal nog een heêle schrijverij geven . Het komt allemol op mijn neer , want Freek kan nou eênmol beter mot een hark overweg dan mot een pen ne. Ik denk dat een n ij uwe brief na er jou d t r bij in zal schieten. Mar dat kan wel lij en. We hemmen mekaar al zoôvuul êschreven ! Eerlijk ê za it Meutjen, bin ik bange dat ik een biet jen uitteschreven raak. Want as ik voordeimie ê trouwd bin , krijg ik een heêl aar leven. In ieder geval een leven wat ik ga e deêlen mot Freek. Dat wul nijt zeggen dat jij en ()ôme gien meer in tel binnen. Jelui weten wel beter . Mar dat het aar st as aar st zal wurren , daer kannen we nijt om heêne.t %let trouwes ok a t n vurdeêleiì . Vur het eerst van m t n leven hem ik een ai gen huis. Ik bin m t n ai gen baas en ik kan vragen dee ik wul . Dat betekert , dat jelui altijd welkom binnen hier in Ermelo. Inplaes dat je op de hoÔgte blijven mot een briefien, kan je mooi mot ()ôme kommem lozer en. Vural in de zoemer is het hier heêl mooi . I) ' r kommen hier nijt vur niks een dòt min sen op a n . Parte luien mot een tent bij d t r . Nou, d aer za Ilen wij ons mar nijt an waegen. Dat geslaep op de grongd is niks vur ons soort min sen. Enkelt arremeu en vies ok mot al die beesten om je heêne . Nee jen , Freek en ik binnen z 06 wijs êweest om het bedde van z t n o uwer s toch mar mie te nemen. Daer kan jij mot OÔme Lammert mooi in . ()ôh gor sak, de klok s laet elf klappen !Zoô Iaat al , ik schrik d t r van. Ik hou op mot schrijven en ik hoop dat je dee brief nog vur de Kursaawud in huis hemmen. Denk t t r om dat je je rustig houwen mot dee dagen, aar st hij je voort al je kruit ver scheuten . T k weet nijt of jij kan gs zienen mijn vur de dar tiende Januari vrom te schrijven, aar st zienen we mekaar dee dag in dar p . Mot de koffie kan je ons wel verwachten, want we kommen gelijk op jou a n . s t Middas, na e het antekeren ga enen we na er onze Dirkie vur de bruiloft . Karel t jen , dee lieverd , kan het nijt òfwachten ! Nou, gedag hoor . Hou je gemak en d 06 de en de femielje van Freek en mijn en vur poes van je nicht Jannetje. P. s . Vergeet je oorijzer mus nijt weg te Ik wul mot de trouwerij wel een biet jen complementen an Oôme jou as vanous een stijve brengen na er Waimpie . groÔs op je wezen ! —6— ARCHAEOLOGISCHE WERKGEMEENSCHAP VOOR NEDERLAND Het komende seizoen organiseert de AWN weer diverse lezingen in het Gooi s Museum, Kerkbrink 1, Hilversum. De aanvang is telkens 20.00 uur en van niet—leden wordt een bijdrage gevraagd. De eerste lezing van een serie van drie is gehouden op 10 september door Mw. D. de Groot over t 'Het neolithicum van het Nabije Oosten tot in het Gooi—land" en is dus al voorbij als u dit onder ogen krijgt. De lezing op 8 oktober gaat over I 'De bronstijd in en om Zwolle" en wordt gehouden door de heer R. van Beek. Het begon in 1987 in Spoolde met de vondst van rondbouwstructuren. In 1990 werd bewoning uit de bronstijd gevonden in Ittersumerbroek en konden onder meer ook delen van boerderijen, schuren en omheiningen onderscheiden worden. Op 12 november geeft de heer J . W. Noordam een lezing over "Grafheuvels" Hij zal naast het bespreken van de sporen van graven uit het neolithicum en de bronstijd ook ingaan op de restauratie en het behoud van deze monumenten . SOESTER SCHEEPSMODELBOUWER de heer W. van Beuge in Huizen op 28 mei 1991 In de Boerderij was het 28 mei j . 1. een en al schepen wat de klok sloeg, zeer oude schepen wel te verstaan, op schaal nagebouwd door de heer W. van Beuge. De heer van Beuge is een van de meest deskundige scheepsmodel — bouwers van Nederland en maakt niet alleen de schepen, maar ook de zeilen, de tuigage, kanonnen, interieurs, de verblijven van de bemanningen, de instrumenten enz. op schaal na. In 1980 verscheen een boek van zijn hand t 'Het 17e eeuwse Staten jacht" met bouwtekeningen, foto's en begeleidende tekst. Zelf heeft hij zijn kennis voornamelijk opgedaan uit bouwboeken van scheepsbouwers uit de 16e en 17e eeuw. De heer van Beuge vertelde over het totstandkomen van zijn' schepen met enthousiasme en illustreerde zijn verhaal met films en dia's. Hiernaast staat een foto van het model 1 op 5 van het Turfschip van Breda, dat te zien is in het Breda's Museum. Het is in 1990 gemaakt in opdracht van het Breda's Museum ter gelegenheid van viering van de verovering van Breda op de Spanjaarden in 1590 door 75 soldaten van Prins Maurits die zich hadden schuilgehouden in het turfschip van Adriaan van Bergen. Bij een latere herovering van Breda door de Spanjaarden verbrandden deze de archiefstukken over hun nederlaag, waaronder gegevens over het turfschip. Dat maakte het voor de modelbouwer van 1990 moeilijk om een getrouwe kopie te maken; hij heeft zich toen gebaseerd op de algemeen voorkomende scheepsbouw uit de 16e eeuw. Het gebruikte hout, inlandse eik, kwam uit het Liesbos. Een ander bekend schip dat de heer van Beuge maakte is "De Liefde" één van vijf schepen die in 1598 uitvoeren van Rotterdam naar het Verre Oosten, via Straat Magelhaes en de Stille Zuidzee. Alleen De Liefde bereikte het noorden van Japan; van de 105 bemanningsleden waren er nog 22 over. Het schip was het eerste dat de handels lijn met Japan (via Decima) opende, al vertrouwden de Japanners de handelsbedoelingen niet gezien het grote aantal kanonnen aan boord en onttakelden zij het geheel. Later werd het weer opgetuigd en geladen met hout naar het noorden gezonden. Daar is het, wellicht doordat de Japanners niet goed met het schip wisten om te gaan, in het jaar 1600 vergaan. Het model van de heer van Beuge is eveneens in Japan beland: in het Holland Vil lage daar. 3, Turfschip van Breda De Liefde 1/1/1/1!) 3, -8- Een Hui zer visser verongelukt bij Genemuiden in 1860 Bij familie—onderzoek kwam mevrouw M. Vermeij—van Wessel de volgende aktes tegen: de aangifte van overlijden te Genemuiden op 29 mei 1860 van Elbert Molenaar uit Huizen plus de inschrijving daarvan in de burgerlijke stand van Huizen op 4 juni 1860. De transcriptie van de actes staat hieronder, de actes zelf hiernaast. Op de volgende pagina's kaarten van het betref— fende gebied anno 1991! Ook daarop is de ondiepte van en rond het Vogel— eiland goed te zien. Hoe en waarom Elbert Molenaar op de t 'Top" terecht kwam zal wel altijd een raadsel blijven. Op iheden den dertigsten Mei achttien honderd zestig, verschenen voor ons Johannes Zechuisen Junior, Ambtenaar van den Bur— gerlijken Stand der Gemeente Genemuiden, Dirk Mulder, oud negen en veertig jaren, visseherman, en Harm Mulder Janszoon, oud acht en dertig jaren, schipper, beide wonende te Genemuiden, die ons hebben aangegeven, dat Elbert Molenaar, Drie en van beroep visscherman, gehuwd aan Pietertje Kooij, buiten veertig beroep, wonende te Huizen, provinbie Noord—Holland, zoon van Jan Molenaar en Jannetje Veerman, beide overleden, in De door— den ouderdom van vijf en veertig jaren, zijnde geboren en hal ing wonende te Huizen, op den negen en twintigsten Mei dezes der ge— jaars, des voormiddags te elf ure, is overleden gevonden drukt e aan boord van zijn Botter, vastzittende op de Top, gemeente woorden : Genemuiden in het Van welke aangifte wij deze Akte hebben opgemaakt, die, na huis staande voorlezing, is geteekend door ons en de beide aangevers 0 Goedge— I) 0 Mulder keurd H. Mulder j z J. Zechuisen Jr. De Top is een zandbank aan de kant van Genemuiden, richting het Vogelei lande Dit Vogelei land is beschERmd gebied i . vo mo de vele broedplaatsen. No. 350 Ambtshalve, ingevolge artikel 50 Burgerlijk Wetboek burger— lijken stand Provincie Overijssel, Arrondissement Zwolle ; Goedge— Gemeente Genemuiden. Extract uit het overlijdens acte.o— keurd verleden binnen de gemeente Genemuiden, is geextracteerd, de door— dat Elbert Molenaar, van beroep visscherman, gehuwd aan ha ling Pietertje Kooij, buiten beroep, wonende te Huizen, provin— van een c ie Noord—Holland, zoon van Jan Molenaar en Jannetje Veerman, en zeven— beide overleden, in den ouderdom van vijf en veertig jaren, tig ge— zijnde geboren en wonende te Huizen, op den negen en twin— drukt e tigsten Mei des jaars een duizend acht honderd zestig, des woorden voormiddags te elf ure is overleden gevonden aan boord van in deze zijne botter, vastzittende op de Top, gemeente Genemuiden. acte Genemuiden, 30 Mei 1860. Voor Extract conform afgegeven door ons Ondergeteekende Rebel Ambt enaar van den Burger lijken Stand der gemeente Genemuiden, Il geteekend lt J. Zechuisen Jr. Aldus ingeschreven naar het mij als vooro ingezonden extract van den Ambtenaar van den Genemuiden, bij diens gedateerd twee Juni j , achttienhonderd zestig, nummero 195B door mij ambtenaar van den burger lijken stand der gemeente Huizen, de vierden Juni j achttienhon— derd zestig. De Ambtenaar voornoemde C. W. Rebel 3 , nr. 3, -10- De dikke zwarte lijn geeft de vaargeul voor vrachtverkeer aan. JACHTBEBAI<ENING ZWARTE JACHTBEBAKENII•IG AANGEBRACHT or AAN DEZE BAKENS ZIJN GROENE SLAATSBOSBEIIEER BEVESTIGD DE VAN DEZE BORDJES BEVINDT ZICH OP ZWARTE IJ7.P NAP IIWP nr. 3 , -11- 12e jaargang nr. oktober 1991