H U I Z E R K R I N G B E R I C H T E N 8e jaargang, nr. 3, oktober 1987 Aan de leden van de Historische Kring Huizen, oktober 1987 Graag nodigt het Bestuur u weer uit voor een ledenavond en wel op: MAANDAG 16 NOVEMBER 1987, om 20.00 uur in de Boerderij, Hellingstraat. Het onderwerp van deze avond zal zijn: Een terugblik op de Hui zer Dag van 29 augustus 1987 en een terugblik op de Monumentendag van 12 september 1987 Er zullen (video) films en di a q s worden vertoond van de diverse activiteiten In ons dorp tijdens deze zeer geslaagde "historische" dagen. In de pauze krijgen bezoekers ruime gelegenheid hun historische verzamelingen ten toon te stellen, gegevens uit te wisselen en/ of voorwerpen te rullen. Daarbij kan gedacht worden aan familiefoto v s of andere familie—gegevens, gebruiksvoorwerpen, oude schoolboeken, poëzie—albums, fossielen, pijpekoppen, documenten met betrekking tot Huizen of het Gooi, (klederdracht)mutsen, knopen, oude prentbriefkaarten, reclame—materiaal, enz. enz Bij de organisatie van de Hui zer Dag en van de Monumentendag is nauw samengewerkt tussen de Historische Kring Hulzen en de Stichting Hui zer Museum; het doet ons dan ook genoegen u in dit verband te kunnen mededelen, dat eind juni van dit jaar door vertegenwoordigers van de besturen van beide organisaties goede afspraken gemaakt zijn over de inhoud van de samenwerking, waar elke organisatie naar zijn aard aan bijdraagt. Kort samengevat heeft de Stichting Hui zer Museum zich tot doel gesteld te komen tot de realisatie van een Hul zer Museum, waarin het oude Hulzen met zijn gebruiken en gewoonten herleeft. De Historische Kring Huizen heeft als doel het wekken van belangstelling voor de historie van Huizen en waar mogelijk bewaren, i.c. dia lekt, monumenten, klederdracht, enz. De Kring kent als activiteiten het houden van 4 à 5 ledenavonden per jaar, het uitgeven van een 'Berichtenblad t 4 à 5 maal per jaar, waarbij/ waarin historische onderwerpen worden behandeld. In een goede samen— werking zal veel historisch belangrijk werk verzet kunnen worden. Om de samenwerking een goede basis te geven is voorts overeengekomen dat Mevrouw T. Kruljmer—Vos (bestuurslid van de Historische Kring Huizen) zitting zal nemen In het bestuur van de Stichting Hui zer Museum. Naast Mevrouw J. Rebel—Gooijer zal Mevrouw Kruijmer zich als tweede gezamenlijk bestuurslid inspannen om de band tussen de besturen hechter en de afstemming van activiteiten op elkaar beter te doen worden, ten dienste van een ieder die belangstelling voor de historie heeft en daar iets mee wil doen. Graag tot ziens In de Boerderij op maandagavond 16 november om 20.00 uur. Met vriendelijke groeten, G. J. Knoop, voorzitter Geachte lezer, Omdat er bij het kopieren wat mis is gegaan, zijn de pagina ' s vanaf blz. 2 allemaal één blaadje opgeschoven. Hierdoor is de vertaling van blz. 2 aan de achterkant van deze terecht gekomen . Bij voorbaat onze excuses voor dit ongemak. De redactie . 3, —3— Haarlem den IO C October 1845. De Heer Staatsraad Gouverneur (CommiB— sari g der Koningin) voor de provincie overi.iael,heeft aan mij tot ken— nisneming toegezonden drie miBBiven (officiële brieven) van de Burgemeester van Schok land, betreffende de edelmoedige daad van den Huizer Viagcher Ti:imen Viggcher en zijn knecht (Jan Zeeman) bewezen aan den schipper I,GeKrui1en en diena knecht in den nacht van den 19—20 Augug— tus 11, op de hoogte tuggchen Elburx en Harderwi.lk toen IaatBt genoem— den zich op hun zinkend vaartuig in levensgevaar bevonden. Van die B tukken heb ik de eer hierbij afgchriften aan UF,d0 te doen geworden, met uitnoodiging om op eeng gepaste vijze en zoo dit kan gegchieden met eenige openbaarheid, aan genoemden Ti.fimen Vi BBcher en zijn knecht, mijne bijzondere tevredenheid te betuigen over hun moedig en edel gedrag, in deze aan den dag gelegd. Daar het intuggchen aan de Maatgchappij tot Nut van q t algemeen be— hoort, om dieggelijke daden van mengchlievendheid daartoe termen zijnde, in het openbaar te huldigen, zoo heb ik de eer UEd,deg geraden achtende in overweging te geven om van het voorgevallene aan die Maatgchappij mededeel ing te doen. De Staatsraad Gouverneur der Provincie Noord Holland. van Evyck Aan den Heer Burgemeester van Huizen. In 1845 waa Hendrik Rebel burgemeegter en Huizen telde toen + 2490 inwoonera MOP.Rooth. 3, -4- Ter afsluiting van het schooljaar heeft de Dr. Maria Montessorischool in Huizen zich twee weken lang gebogen over t t 100 jaar geleden". De Historische Kring Huizen heeft daaraan op verschillende manieren meegeholpen: door lesmateriaal beschikbaar te stellen aan het personeel van de school; door middel van een diaserie met een verhaal; — door middel van een wandeling door Oud—Huizen: (1) met personeel en ouders en (2) met de schooljeugd; door een klederdracht show met een kleine vertegenwoordiging van de Kleder— dracht groep; door de kinderen een lied te leren opzeggen in het Hui zer dialect; en door aanwezig te zijn tijdens een expositie in het schoolgebouw met wat historische schoolspullen! Zoals u uit de onderstaande reacties van enkele kinderen kunt lezen, werd een en ander enthousiast ontvangen. A. Kruijning—Teeuwissen 3, 3, —6— Het Hui zer lied dat aan de kinderen van de Maria Montessorischool is geleerd gaat als volgt (op de wijs van 'Oh, mijn lieve Clementine') : Ons darp Wij wÔonen in 't darpie Huizen. Huizen in 't mooie Gooi. Daer binnen zelfs nog korenvelden En de hooi barg is nog hooi. Je kannen kuieren in de bossen. Op de hai en langst 't strangd. Je kannen mot de bôot gaen varen Of vissen an de havenkangt. Voege Is breuien in de bÔomen. In t t riet langs onze kust. De beesies houwen nèt as minsen Van de stilte en de rust. Ja wij houwen van ons darpie Waar ut rustig is en mooi. Houw jij ok zôo van de stilte? Kom dan naer ons darp in 't Gooi. Ons dorp Wij wonen in het dorpje Huizen. Huizen in het mooie Gooi. Daar zijn nog de korenvelden En in de hooiberg is nog hooi. Je kunt er wand' len in de bossen. Op de heide, langs het strand. Je kunt er met een bootje varen Of vissen aan de havenkant. Vogels broeden in de bomen. In het riet langs onze kust. En zij houden nèt als mensen Van de stilte en de rust. Ja wij houden van ons dorpje Waar het rustig is en mooi . Houdt u ook z6 van de stilte? Kom dan naar ons dorp in 't Gooi. A. Kruijning—Teeuwissen V E R Z O E K O M I N L I C H T I N G E N Vorige maand is de familie R. B. H.M. Casander komen wonen op de Meentweg 22 in Huizen (de t antiek—boerderij ' van de laatste jaren) . De heer Casander zou erg graag in contact komen met mensen die hem iets kunnen vertellen van de voor— geschiedenis van de boerderij . Misschien zijn er nog oude foto's van of verhalen over bewoners? Wie heeft het huis bewoond? Was het altijd al een boerderij? Bij voorbaat dank voor de moeite. Eventuele gegevens kunt u ook doorgeven aan mw. A. Kruijning, Driftweg 151 , Huizen (tel. 54776) . ARCHEOLOGISCHE WERKGEMEENSCHAP NAERDINCKLANT Twee lezingen van deze vereniging staan binnenkort op het programma: belang— stel lenden zijn welkom in de Vaart, Vaartweg 163, te Hilversum om 20 .00 uur. Dinsdag 1 3 oktober 1987: Drs. J. W . M. Roebroeks over 'I I)e Belvédere 't . De lezing zal gaan over de oud—paleolitische bewoning die is aangetroffen in de groeve 'De Belvédere t in Maastricht. Dinsdag 10 november 1987: Mw. Drs. A. L. van Gijn over t 'Gebruikssporen analyse van laat—neolitische vuursteenassemblages 't Verslag van haar onderzoek naar microscopische sporen op vuursteen, die iets kunnen vertellen over de functie en het gebruik van het artefact. 3, Huizen , 20 Augustus 1924 . Lieve Me ut jen Aartje n , Gisteren. kwam de post je brief brengen en vanaâwud zit ik al an de keukentafel je vr Ôm te schrijven . Je schijnen nogal haast te hemmen mot m t n angtwoord . Nou , ik het je brief ê lezen , wat zeg ik. . m t n oôgen vleugen over de regels over ! Vurral too je het over Gradus hadden . Ik kan je éên ding meteênen wel zeggen ; ik het totaal gien zinnighaid in Gradus . Nooit êh'ad en het zal wel nooit kommen ôkke ! Laet dat mar d ' r ie s goôd tot je deur dringen . Ik snap nijt wat je a n halen . ()m je zoô in te laeten palmen deur zoô t n klesmaier ! Want klessen kan die 0 Freek Braier zou d t r een toer an hemmen . Nee jen Meutjen , vur mijn gien joôn van Stein van Mat jen Plens . A1 schijt ie gouwe tientjies , dan zou ik t t um nog nijt wullen hemmen . t ' Ts z unde da t k het zeg . . . Mar nou weet je gelijk waar je an too binnen . Ik snap best dat jelui het goôd mot me bedoelen , mar je zitten op de verkeerde weg . Ik zal m t n ai gen paadjen wel volgen . En dat paadjen zal ik samen mot Freek insla en ! Ja , je lezen het goôd , môt Freek ! Toovallig binnen we het gisterenaâwud samen eêns êwurren o Hier , in de keuken . Je motten weten dat ik een biet jen van m t n apperdepoo of was deur je schrijven . En too hem ik de brief an Freek vurêlezen . Nou d à t gaf de deur slag ! De koe gel is deur de kerk . Ik hoop nou mar dat jelui dee lapzwanser van een Gradus uit je hoôfd zetten en dat Freek d t r vur in de p laes komt . Want we werken wel op een trouwdag a n . Daer kan je op rek eren , 3, We binnen van plan om mot Keuninginnedag op dar p an te kommen . Mot de auto net uur lijk ! Dan kan ik de femielje mooi m ' n vrijer laeten zien . Want hij mag t t r wezen hoor ! Ik bin zuiver groôs op t t um. En dan rijen we gelijk een paar mol vur Stein cl t r huis op en neer dan weten dee 6 k waar ze an too binnen ! Nou hoop ik mar dat jelui Freek en mijn wullen hemmen dee dag. Mar as ik je brief g 06d leed, bin ik d aer nijt z 06 bange vur . Het spreekt vanzelf dat jij de eerste binnen dee we andoônen . Daernae ga enen we na er onze maiden . Zoô , dat is dat. Nou mot ik je nog wat vertellen . Nijt schrikken en je ai gen overstuur maken, want dat helpt toch n ij het kwaad is al geschied ; ik het m 'n Huize re kleren ôvvedaen ! Jazeker , je nichien 106 pt rôngd in buitenklereno Freek kan het nijt ôfwônderen . Hij vijndt dat ik t t r heêl mooi insta e . Ikzelf mòt t r nog arg an wennen. As ik vur de spiegel sta e dan -lijkt het net of t t r een aar mins na er m t n sta et te kijken. Gelukkig is Coba mot me mie êweest om kleren te koÔpen. We binnen samen op Putten annegaen en hemmen d aer alles ê kocht . Nou ja , alles . . . vurloôpig kan ik het t t r wel miedoÔn: twee jurken , een jas , een hoed , kousen en schoônen en ongergoÔd . Want wat wij onger onze Huize re kleren dragen past ' r njit onger . Ik was glàd los too we thuis k wammen . Mar wat hemmen we een schik kie êhad , dee dag o Heêl onnoÔze1 ! We kannen goôd akkederen mot mekaar n Ik had me gien betere makker kannen wensen . Ik kan merken dat het de leste tijd heêl goôd mot Coba ga et . Sins mijnheer de dokter uit Apeldoorn an d ' r uitêlegen het hoo ze Klaas en de ooievaar op een of stangd mot houwen , is ze een a inde oppeknapt ! De k Iain e lieverd is alweer negen maanden en Coba 106 pt nog vrij rong d te stappen . 3, Ze komt me nou alle mar reges helpen en Stien t jen komt de middagen . Nee jen , ik het het best vur mekaar hier . Alleênig motten Freek en ik een keertjen mot mijnheer Van Look eren praten . Hoo dat nou veder mot as wij voordeimie wullen ga en trouwen . Vandaag of mar regen mar effen ankaerten o Veder binnen de kijer van onze Lijs ôlc weer op dar p a n . Mar ze het me wel twee op m 'n dak ê stuur d ! Da t s nou echt wat vur Lijs . Vragen of t t r éên mag kommen en dan harde nummer twee mi eg even 0 Het is dat Goôsen zoÔ t n makkelijk joÔntjen is , aar st had ik t r um opslag weer op t t spoor ê zet . Mar ik het gien kijnd an d t um êhad . Hij en Waimpie kon nen mooi samen op het erf speÛ1en . Parte keren hemmen ze nog een bos schop pien vur me êdaen en Freek en ik hemmen ze ok nog mie êneumen om brommels te zeuken . Dee hij je hier zat ! Mar heer rokken , wat zag gen dee kijer d t r uit ! I) t r kleren onger de vlakken en cl t r lui hangden oppehaald an de stekels e Op lest krijten gien gebrek. Mar too we later een paar potjies mot brommels innemaakt hadden , was het leed gauw êliejen . Nou me ut jen , m 'n brief is langer êwurren dan ik van plan was 0 As ik ôk eênmol begin komt t r gien a inde a n . Wat dat betreft aer ik na er jou ! Ik hoop dat jelui het mot de inhoud eêns kannen wezen en wij mekaar mot Keuninginnedag mag gen zien . Zeg de femielje mar vast wat t r an de hang d is , dan kannen ze vast een biet jen wennen an d ' r n ij uwe zwager ! De complementen vur jou en Oôme en as vanous een stijve poes , van je nicht Jannetje . (eigen spelling van de auteur.) 3, HUIZE ERICA TE HUIZEN Hulze Erica, aan de Naarderstraat hoek Ericaweg, Is gesticht door de Lutherse Diakonessen Inrichting te Amsterdam. Omdat de lezers en lezeressen van dit blad historische belangstelling hebben, volgt hieronder eerst In het kort de boeiende ontstaansgeschiedenis van het diakonessenwerk. De grijze oudheid Zo oud de mensheid is zijn er altijd wel personen geweest die In nood hebben verkeerd, maar ook altijd mannen en vrouwen die, naar vermogen, hebben willen helpen. Denk maar eens aan de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. In het Grieks kennen we het woord t diakonos t , dat dienaar betekent. Daar dit Griekse woord geen vrouwelijke vorm kent zou men geneigd zijn te denken dat alleen mannen tot helpen zijn geroepen. Niets Is minder waar, want de kerkvader Hieronymus (340—420) vertelde al dat er In het oosten diakonessen waren. Omstreeks 400 liet de knappe, kinderloze weduwe Olymplas zich Inzegenen tot diakones, terwijl ± 600 door een patriarch In Istanboel de diakonessenkerk werd gebouwd, ter ere van zijn zuster die diakones was. Rijke aristocratische dames in Rome wijdden zich ook aan werken van barmhartigheid. Fabiola bijvoorbeeld, later heilig verklaard, liet In Rome het eerste ziekenhuis bouwen, door haar gefinancierd, waarin zijzelf als verpleegster optrad. Later ging zij, evenals zo vele andere dlakonen en diakonessen, in een klooster en werden monniken en nonnen. Sommige orden legden zich speciaal toe op de ziekenverpleging. Na de reformatie zag Calvijn in de diaken een helper In nood en wenste Luther dat er naast de prediking hulpverlening zou zijn door dlakoneno Veel kwam hier niet van terecht totdat in 1836 te Kaiserswerth bij Düsseldorf door de predikant Theodor Fliedner (1800—1864) een tehuis werd geopend voor de opleiding van diakonessen tot verpleging van zieken, gevangenen, kinderen en bejaarden. Inmiddels had Johann Hinrich Wichern In zijn "Denk— schrift" een programma neergelegd voor de inwendige zending, leidde dia— konen op voor werk in tehuizen en stichtte In 1833 in Hamburg een tehuis voor verwaarloosde kinderen. In 1837 begon Johannes Evangelista Goszner met de opleiding van diakonessen In Berlijn en stichtte Wilhelm L6hne in 1853 een Vereniging voor Vrouwelijke Diakonie in Beieren met speciaal doel om armen en zieken te bezoeken. Het huis te Kaiserswerth groeide het snelst en kreeg In 1869 een uitbrei— ding In Bielefeld in West falen, waar men zich speciaal toelegde op de verpleging van lijders aan vallende ziekte. Later kwamen er vestigingen te Stuttgart, Koningsbergen, Neuen—Dette1sau, Dresden, Kristiania (Oslo) terwijl diakonessen werden uitgezonden naar Palestina, Syrië en Egypte. In 1910 werkten in Kaiserswerth niet minder dan 1300 zusters, In Bielefeld 1220 en 4000 in de andere vestigingen. Naast hun sociale taken gaven dlako— nessen ook Ies in scholen voor hoger onderwijs, kweekscholen voor onder— wijzeressen en In Bielefeld liefst 200 in "Kleinkinder—Schu1en". Florence Nightingale (1820-1910), "the lady with the lamp", kreeg haar verpleeg— stersopleidlng te Kalserswerth. Nederland In ons land ontstonden onder Invloed van het Réveil, een godsdienstige opwekkingsbeweging, diakonessenhuizen In Utrecht (1844), Den Haag (1865) met als besturende zuster mevrouw S.K. Bronovo naar wie later het huls is genoemd, Haarlem (1874), alsmede het huis Bethesda—Sarepta (1891) aldaar, 3, het opleidingshuls voor dlakonen Meer en Bosch te Heemstede (1885) en Arnhem (1884). In Amsterdam de Lutherse Dlakonessen Inrichting (1886) en de Nederlands Hervormde Dlakonessen Inrichting (1891), Groningen (1888), terwijl In Rotterdam In 1893 een dlakonessenhuls van start ging. Alle waren aangesloten bij het "Kalserswerther Verband". Niet aangesloten dlakonessen— huizen ontstonden in Leeuwarden, Breda, Hilversum, Lelden en In tal van andere plaatsen in ons land. Onder de oprichters vond men velen van adel , regenten en mensen uit rijke koopmansfamilies. De Lutherse Dlakonessen Inrichting in Amsterdam Op initiatief van Ds. J.C. F. Rahn en met steun van een comité bestaande uit vijf personen, zijn in 1886 de eerste drie diakonessen uit Bielefeld naar Amsterdam gekomen om te arbeiden als wijkverpleegsters, aanvankelijk alleen voor de Evangelisch Lutherse gemeente aldaar. (In het eerste jaar deelden zij 120500 turven uit en werden 27 gezinnen voorzien van spijskaartjes, kledingstukken, dekens, enz.) In 1887 werd "eene jonge dochter" naar Biel e— fel d gezonden als een start voor de opleiding van el gen zusters, terwijl in het volgende jaar werd opgericht de "Evangelisch Lutherse Vereniging voor Dlakonessen, gevestigd te Amsterdam". In 1890 schonk het schatrijke echt— paar Borsk1—S111em het benodigde geld voor aankoop van perceel Bloemgracht 65 als een tehuis voor de zusters, terwijl In 1892 daar enkele kamers werden ingericht voor zieken. Deze huisvesting was al spoedig te klein en het bestuur besloot een nieuw gebouw te stichten, bij het Vondelpark. Koop— som van de grond en bouw van een ziekenhuis, annex moederhuis en kapel vorderde f1. 245.000,— (in 1896! ) . Dat geld was er niet, maar de dames A.H. en MoH.A. Insinger (geparenteerd aan de Borski t s) hadden al f1. 28.000, geschonken voor uitbreiding van Bloemgracht 65 wat nu niet doorging. Mevrouw O.E. Borsk1—Si11em schonk nog eens f1. 100 0000,— en de dames Insinger nog eens f1. 100000, , met de rente totaal f1. 140.000 verkoop van Bloemgracht 65 bracht f1. 18.000,— op. Inclusief weer een gift van mevrouw Borski groot f1. 30.000,— werd aan schenkingen ontvangen f1. 57.000,- terwijl mevrouw O.E. Borski—S111em later nog eens giften verleende van In totaal f1. 47 0000 , —o Terecht werd zij in het jaarverslag van 1899 genoemd: de stichteres van dl t huls. (De Borski t s, Insingers, Sil lems en de later te noemen Van der Vliets behoorden tot de rijkste families van ons land. Over hen zouden boelende verhalen zijn te schrijven. Hier vermelden we slechts dat genoemde mevrouw Borski na haar dood in 1899 f1. 500.000,- legateerde aan het Wilhelmina Gasthuis te Amsterdam voor een oogheelkunde kliniek.) Huize Erica De Lutherse Diakonessen Inrichting groeide en bloeide, waarna men In 1906 overwoog het werk uit te breiden met een kinderherstellingsoord. Een familie die woonde in hulze Nieuw Valkeveen aan de Hulzerweg 34 te Naarden (vlakbij de Chemische Fabriek Naarden) stelde de tweede verdieping van hun bulten ter beschikking als "kinderstatlon". Drie zomers werd een dankbaar gebruik gemaakt van de geboden gastvrijheid. Het laatste jaar (1908) waren er 22 kinderen gedurende 679 verpleegdagen. (Sedert 1951 is dit fraaie bulten In bezit van de theosofische beweging In Nederland.) In 1909 kon de grote villa Erica aan de Laarderweg In Bussum worden gekocht voor f1. 10.000,—. De penningmeester had maar f1. 3.000 — voor dat doel In kas en achtte het te welnlng om te kunnen kopen. Mevrouw J.J. van der VIIet—Borsk1 schonk f1. 5.000,— waarvan f1. 2.000,— voor het kinderhuis, terwijl een door de diakonessen opgezette bazar nog eens f1. 2.000, nro 3 , Bij de ingebr??ikne???ing van hey nie???re Kinderhuis in H??izen. Jüerde van rec/?ts voo?ziller Kirberger, ach?s?e dr Fellkc?n?p, leidend ar?s van de L.D.I. Zit?end pred.-dir. ds Isaac/?sen, ach?er hen? ?noeder Li??a, naa?l hen? het Johanna, die de eers?e s?een had gelegd. Foto n?ej 1914. in 1955 ?vc?•cl 1101 opgeheven en verkochl. 3, opbracht, zodat op 15 mei 1909 dit kinderhuis In gebruik kon worden genomen voor de opvang van Amsterdamse kindertjes die In die tijd nooit Iets anders zagen dan de straat waarin zij woonden. Het kinderhuis bleek In een behoefte te voorzien, maar gelet op het grote aantal te plaatsen kinderen was ook dl t huis spoedig te klein. Het bestuur pakte de zaak thans groots aan en besloot in Hulzen een royaal kinderhuis te laten bouwen, waarvoor op 15 augustus 1913 de eerste steen werd gelegd door de toen negenjarige " jongejuffrouw" Johanna, dochter van het bestuurslid mevrouw Insinger—Roë11. Ds. en mevrouw Rahn—lnslnger hadden het bouwfonds gesteund met f1. 5.000, terwijl de eerder genoemde mevrouw van der Vliet—Borsk1 het terrein ter grootte van 38.410 m 2 ( ! ) ten geschenke gaf. De bouwkosten bedroegen f1. 50.000, W. Hamer was de architect van dit kinderhestellingsoord, dat van bulten, met zijn lange rechte oprijlaan, eer de Indruk wekt van een deftig herenhuis. Het Is wel In overeenstemming met de chique van de dlakonessen die iets voornaams uitstraalden. Heel jul st heeft eens Iemand ze getypeerd: In een gewoon ziekenhuis gaan de doktoren voorop en komen de zusters achteraan; In de diakonessenziekenhulzen gaan de zusters voorop en komen de doktoren achter hen aan. De naam van het huls, ERICA, prijkt nog altijd, In tegels gebakken, boven de hoofdingang, terwijl links en rechts daarvan, eveneens op tegels, staat: KINDER LUTHERSCHE HERSTELLINGSOORD DIAKONESSENINRICHTING Laatstbedoelde teksten zijn thans weggeschilderd. ()p 20 mei 1914 werd het gebouw Ingewijd, maar In augustus daaraanvolgend brak Wereldoorlog I uit en moest het pand worden ontruimd voor 50 Belgische vluchtelingen. In 1917 kreeg het bestuur weer de beschikking over het gebouw en kon een groot aantal kinderen uit de Amsterdamse Jordaan daar een bepaalde tijd in de natuur doorbrengen. In 1920 bood het huis onderdak aan Nederlandse, Duitse en Oostenrijkse kinderen voor herstel van hun zwakke gezondheid. In de daarop volgende jaren waren er gemiddeld 40 kinderen in diverse leeftijdsgroepen in het huis met 8 à 10 zusters. Gedurende Wereldoorlog II deed het huls dienst als opvang voor kinderen uit het zwaar getroffen Rotterdam, later voor evacués uit Zeeland. In 1947 was huize Erica In handen van het weeshuis te Middelburg. Na renovatie kwam het in 1948 weer ter beschikking van de Lutherse diakonessen, maar de vaart was er uit. De tijd van kinderherstelllngsoorden en vakantiekolonies bleek voorbij. Huize Erica werd tijdelijk ter beschikking gesteld van andere Instanties als vakantieverblijf en daarna verhuurd aan het Blindeninstituut in Huizen voor debiele en slechtziende kinderen. Het bleef sukkelen, totdat het huls met de omringende grond in 1956 overging aan de koopman Jan Jacob van Leeuwen Boomkamp te Naarden. De opbrengst kwam ten goede aan het verbouwingsfonds voor het ziekenhuis in Amsterdam. Een jaar later verkocht van Leeuwen Boomkamp het geheel aan de Stichting Vakantiekinderfeest te Amsterdam en honderden Amsterdammertjes zullen daar ongetwijfeld een heer— lijke tijd hebben doorgebracht. Als je In die tijd In de omgeving van Tames een groepje kinderen zag die, als een vogel zong, het hadden over een saasie (sijsje), om maar niet te spreken over een draafsaasie (een water— vogel), dan wist je meteen waar die kinderen vandaan kwamen en waar ze logeerden. 3, In 1986 heeft ook het Vakantieklnderfeest het gebouw met de grond verkocht. Nieuwe eigenaar Is de Hui zer bouwondernemer Coen Hagedoorn die verschil — lende bestemmingsplannen voor ogen heeft, welke echter nog In een pril stadium verkeren. Het gebouw staat thans leeg, heeft nog grandeur, maar de sporen van verval dienen zich reeds aan, terwijl de tuin een wildernis is. Diakonessen: exit De diakones is goeddeels historie geworden. Jonge meisjes die zich tot dit werk aangetrokken gevoelen willen geen dlakones worden, Iaat staan ver— plicht een uniform dragen en evenmin intern zijn In een Moederhuis. De band werd daardoor losser waartoe de emancipatiegedachte, hun vorming, de moderne salaris— en pensioenregelingen niet weinig hebben bijgedragen. Hun sociale taken zijn goeddeels overgenomen door de gemeentelijke sociale diensten, alleen de ziekenverzorging bleef. De kosten zijn echter door particuliere Instellingen niet meer te dragen en die ziekenhuizen zien zich genoodzaakt te fuseren. Het ziekenhuis van de Lutherse diakonessen bijvoor— beeld zal met nog twee ziekenhuizen In Amsterdam—Noord een geheel nieuwe ziekenhuis gaan bouwen. De diakonessen hebben hun tijd gehad en men kan daar treurig over doen, maar hun zegenrijke arbeid is niet tevergeefs geweest. Tot in het begin van de 18e eeuw bestonden gasthuizen uit grote ziekenzalen met doorgaans volkomen ongeschoolde oppassers en slechts een enkele, evenmin geschoolde, vrouw. Bovendien was de hygiëne ver te zoeken. Geen meisje dacht erover om daar te gaan werken. Fliedner, von Bodel— schwingh (1831—1910), de grote man van Bielefeld, en hun medewerkers hebben de aanzet gegeven dat jonge vrouwen konden worden gevormd tot vakbekwame verpleegsters, terwijl met steun van de dlakonessen—instelllngen een aantal uitstekende ziekenhuizen tot stand Is gekomen, die de toets der kritiek volkomen konden doorstaan. M. Heijder Geraadpleegde literatuur: o.a. Dr. Ant. Johannes, Luthers Diakonessenwerk (1986) . Gedeelte van de kadastrale kaart waarop de grootte van het bij huize Erica behorende terrein voor zichzelf spreekt. 3, Presentatie—avond van de Werkgroep Klederdracht Eem— en Gooiland Op 25 november 1987 stelt de Historische Kring Blaricum deze werkgroep in de gelegenheid zich te presenteren. Dat houdt het volgende in: — er wordt iets verteld over het ontstaan van de werkgroep, de ontwikkelingen tot nu toe en de plannen voor de toekomst; — met behulp van een serie dia's wordt verteld uit welke onderdelen de verschillende klederdrachten bestaan; — na de pauze laat een aantal mensen in diverse drachten nog eens in levende lijve zien hoe deze kleding gedragen werd; — tijdens deze avond zal ook een groot deel van het bezit van de Historische Kring Blaricum tentoongesteld worden. Alle belangstellenden zijn van harte welkom in het Vitusgebouw, Kerklaan 10, Blaricum, om 20.00 uur. N.B. voor belangstellenden uit Huizen: in deze werkgroep doen wel twee mensen uit Huizen mee, maar de Hui zer klederdracht wordt in eerste instantie buiten beschouwing gelaten, omdat daarnaar in Huizen al veel onderzoek verricht is en nog gedaan wordt. Het Bestuur hoopt gedurende het volgende seizoen deze werkgroep ook te kunnen uitnodigen zich in onze Kring te presenteren. Wij houden u op de hoogte. 3, -15- Presentatie—avond van de Werkgroep Klederdracht Eem— en Gooiland Op 25 november 1987 stelt de Historische Kring Blaricum deze werkgroep in de gelegenheid zich te presenteren. Dat houdt het volgende in: — er wordt iets verteld over het ontstaan van de werkgroep, de ontwikkelingen tot nu toe en de plannen voor de toekomst; — met behulp van een serie dia t s wordt verteld uit welke onderdelen de verschillende klederdrachten bestaan; — na de pauze laat een aantal mensen in diverse drachten nog eens in levende lijve zien hoe deze kleding gedragen werd; — tijdens deze avond zal ook een groot deel van het bezit van de Historische Kring Blaricum tentoongesteld worden. Alle belangstellenden zijn van harte welkom in het Vitusgebouw, Kerklaan 10, Blaricum, om 20.00 uur. N.B. voor belangstellenden uit Huizen: in deze werkgroep doen wel twee mensen uit Huizen mee, maar de Hui zer klederdracht wordt in eerste instantie buiten beschouwing gelaten, omdat daarnaar in Huizen al veel onderzoek verricht is en nog gedaan wordt. Het Bestuur hoopt gedurende het volgende seizoen deze werkgroep ook te kunnen uitnodigen zich in onze Kring te presenteren. Wij houden u op de hoogte.