H U I Z E R K R I N G B E R I C H T E N 8e jaargang, nr. 2, mei 1987 Aan de leden van de Historische Kring Huizen 18 mei 1987 In het januari nummer van ons Berichtenblad werd reeds mededeling gedaan van het fel t dat (de besturen van) de Stichting Hul zer Museum en de Historische Kring Huizen een perscommuniqué zouden opstellen met betrekking tot een vorm van samenwerking In de toekomst. Tevens zouden de doelstellingen van belde organisaties nog eens duidelijk op een rijtje worden gezet, ter voorkoming van onduidelijkheid in de taakafbakening. Na een bespreking met beide besturen Is eind januari bovengenoemd communiqué in concept gereedgemaakt; de voorzitter van de Stichting Hui zer Museum nam op zich voor de afwerking zorg te dragen, waarna definitieve goedkeuring van de twee besturen en openbaarmaking In Berichtenblad en pers snel zouden kunnen volgen. Helaas hebben WI j tot op heden van de zijde van de Stichting Hui zer Museum geen nadere reactie ontvangen. Deze vertraging betreur lk ten zeerste, te meer daar regelmatig blijkt dat er onder de Hui zer bevolking verwarring bestaat over de doelstellingen en werkzaamheden van onze twee organisaties. Het bestuur van de Historische Kring Huizen heeft Inmiddels actie ondernomen om samen met het bestuur van de Stichting Hui zer Museum zo spoedig mogelijk te komen tot duidelijke afspraken en een goede Informatie van leden, donateurs en belangstellenden. Met vriendelijke groeten, GOJ e Knoop, voorzitter Tijdens de jaarvergadering van afgelopen maart heeft de heer W 0 A. Beekman de Kring enkele historische (archief)stukken ten geschenke gegeven. Het Bestuur waardeert dit bijzonder. Op pag. 2 vindt u één stuk afgedrukt: het betreft een brand op 30 oktober 1904 en hoe men het ontstane leed probeerde te ver— zachten. In het licht van de recente branden in het oude dorp is dit nog altijd een actuele zaak. Op de Intekenlijst Is niet alles meer leesbaar omdat veel met potlood geschreven was. De totalen nog wel: nl. f1. 62,50 en f1. 16,- samen f10 78,50. Volgens een formule van het Centraal Bureau voor de Statistiek zou één gulden op basis van levensbehoefte in 1904 in 1986 een waarde vertegenwoordigen van f1. 1440,—! In 1904 telde Huizen 4889 inwoners. M.P. Rooth Be nr • 2 , -3- Huizen , 15 Augustus 1924. Waarde nicht, Nou maid, nou gaen ik je eersteries een brief schrijven, hongdsdaagen of gien hongdsdaagen, want 't is weer hoôg tijd. Dee keer is 't ôk een verplichting dat ik schrijf mar daer kom je vanzelf achter. Tn je vurrige brief had je 't er over dat 't zoô heet was, mar intussen is 'ter nog gien snars verangerd. A1 die weken is t t er gien spat water êvuL1en en alles staet gewoôn weg te kwijnen, zoô droôg as 't is. Mot j e op de nenge kommen! Alles staet te verpieteren. 't Is gewoôn suufzangd êwurren van droôgte en 't wurd hoôgtijd vur een flinke gorsbuije! Zoô as t t nou gaet dan komt ter voort gien sperciboôn in 't vat , Iet op mijn woorden. Of en too teékêt de lucht een biet jen raar mar dan zakt de bui je weer weg en de kans op regen is weer verkeken. Mot dat moekerige weer het een mins ôk gien fuut om mar iets an te pakken. Binnen nijt en buiten nijt. 'k Hou de luiken de heê1e dag mar dicht en dat scheelt nog een biet jen. In de kamer is 't nog 't koelst, mar jat; daer leven we nijt, behalve Zondas dan! Ik kan me nijt heugen dat 't zoô warm êweest is as de leste weken en I t mag wel in de krant mar Oôme Lammert het z I n borstrok uit te trukken. Dat wur toch wel wat zeggen dunkt me ! Mar je hooven nijt te denken dat ik m t n jak uit doô want daer begin ik nijt an- Dan is een mins nog meer vatbaar Oôme weet 't netuurlijk beter as ik mar wie zit voort mot de gebakken peren? Hit wie? Krek, Aartjen. Mar ik kan d 'r nèt zoô goôd niks van zeggen want hij luistert toch nijt, zoô l n aigenwijze man as ik toch het Heêl bar. En Iet op m 'n woorden! As tie dan longesteking het dan weet tie precies waar 't deur êkommen is. Mar dan zeg ik.. Bij januk taa.. en dan weet hij al genog'. t t Liefst geef ik t 'um de wijnd van vurren mar in m'n goeighaid zwijg ik mar. D'r mot ter toch eên verstangdiq wezen in een huishouwen, zeg nou zelf! Enne.. . over een paar weken is 't weer keuniginnedag dan wul toch gien mins ziek wezen. Waar of nijt? Tuur lijk, jehemmen gelijk, dat is pas over een paar weken mar een mins z'n gedachten staen nooit stulle, dat weet jij ôk wel. Je relaas over Freek hemmen we op de voôt êvolgd. En dat je die man z 'n opoe weggegooid hemmen daer binnen we arg van êschrukken. Eerlijk waar, Jannet jen. 't Lijkt wel ofgoôderij Kijk, ik wist wel dat ze dat in Afrika deejen, daer had ik welderies over horen vertellen, maar dat dat ôk in ons langd vur komt dat klinkt me vreemd in m t n ooren. 'k Hem t t van hooren zeggen mar d 'r binnen minsen dee beweren dat 't op de Veluwe nog spookt ! Hou me ten goede, ik heb 't van hooren zeggen! Of I t waar is weet ik netuurlijk n ij t. Hè qat, ik hou d t r over op want voort doô ik gien oôg dicht en een mins zou d 'r nog van gaen droomen . In alle gevallen goojen wij gien vazen mot opoe I s leeg en wij wurren ôk nijt deur Freek achteran êzeten. Mar wij beleven weer wat aarst. 't Wurd hoôg tijd dat ik an 't ei gelijke gedeêlte van de brief begin want aarst gae ik weer uitwaai jen over aare dingen. Je kennen me zoô zeutj iesan wel. t k Zal je nijt langer in spanning laeten mar ik raej je wèl an om d'r effen bij te gaen zitten. Vur mijn part op de punt van de tafel dan kan je teminste nijt omvallen van verbaazing. Je ouwe vrijer, Grâdus van Stein van Mat jen Plens is uit Indië vrom êkommen. Jâ! ! Wat zeg je daervan? En hij is gisteren marregen bij ons koffie wezen drinken. Jâ.' En hij het êvreugen naer jouw, want hij is nog altijd een biet jen gek op je, za i t ie! Hij wul je opzeuken omdat tie je al die jaren nijt het kannen vergeten! Echt waar Hij het al êinfurmeerd of je êtrouwd binnen en nou die eênmoL weet dat je nog eên vrije maid binnen nou wul die as de gesmeerde pangkook naer je too. En too we vertelden dat je een biet jen ansloes hadden mot Freek, too was tie bijna nijt te houwen. Wat zeg je daer nou van? Dat had je nijt êdocht hi? Neejen, vanzelf! 'k Zal eerst effen uit de dooken doôn hoo ut ter gist ' renmarregen too gung. Oôme en ik zatten in de keuken an eên bakkie en op eên gegeven moment komter een man 't erf oploôpen Mijn heé. wael kan dat nou wezen! Ja, zoô denkt een mins toch! A1 Licht ! Oôme Lammert was ter wel mie annekornmen dat die joôn van Stein naer huis too kwam, mar we dochten d'r op dàt oôgenblik echt nijt an. Hij was zoô mooi annekleed mot al die tressen en dingen dat we tegelijk zaijen. . . dat is Grâdus van Stein van Mat jen Plens. En waarachies, hij was 't ôk! Oôme Ieup naer de deur en ik ter achteran en jawèl hoor, we hadden 't goôd êzien. Nou Janne, vur onze neus stung een knappe rij zige man en we zaggen moteênen dat 't Gradus was. Gien haer veranqerd+ Nae dat tie ons eên hangd êqeven had vreug tie of tie d t r effen in moch kommen. Nou ja, dat sprak vanzelf. -5- Janne kijnd, wat dee man allemol het miejernaakt dat is ongeloôvelijk. Ongeloôvelijk! ! As je t t mijn vragen is tie duuzed doojen êsturven, echt waar. Want vertellen as tie kan! We hingen an z t n Lippen! Dee is wel deur de durkedons êgaen, dat zal ik je vertellen. 't Kwam daer op naer dat tie heêl hoog oppeklumrnen is in 't leger en gien meer vrom gaet naer Indië. Hij blijft in 't langd en wul hier ôk een huis koôpen en. . . je raeijen t t nooit. . .ôk zoôln autoding. Hoe bestaet 't hi! Mar eerst wul die jouw opzeuken en je vragen of je 't nogqeries mot um wullen pramberen. Nou kijnd, 't is een keurige man waar niks op valt an te merken en waar die Freek nijt an tippen kan. As je I t mar zien maggen, zeg 'k. Enne. . . hij is heêl eênvoudiq êbleven dat kan je zoô wel an z t n praat horen. Niks gien opsmuk, niks gien gelieg en gedraej. We zatten dan ôk gezellig te praaten mot mekaar , 't wijs we eên bakkie dronken. Zonger kouwe kak. T k kan netuurlijk nijt alles vertellen want dan wurd m'n relaas te groôt mar ik het urn wèl beloofd dat ik je vandaag zou schrijven. En dat doo ik dan bij deze 2 Want hij kwam netuurlijk nijt vur ons mar vur jouw. 't Ts dan ôk in jouw belang dat ik schrijf. T k hoop dan ôk dat je meteênen vrom schrijven en ons nijt langer in 't ongewissen laeten. Mar goôd.. . de vraag is nou; kom jij hierheêne of qaet hij naer jouw too. Daer draeit alles om. Nou zat ik gisteren al eên biet jen plannen te maken en ik wou zoô enkele dingetj ies vurstellen too Oôme me onger de tafel teugen m'n scheênbeên anschopte . Dan weet ik 't al. Later za i Oôme; Mins bemeu je d 'r nou nijt te vuul mie want ze binnen oud en wijs genog. Grâdus weet zelf wèl wat tie mot doôn, dee hoof jij nijt vur de beênen te Loôpen . Nou Janne, mot m t n hangd op m t n hart, d 'r was gien haer op m I n hoôfd dee daer annedocht had, zoô waar as ik hier an de keukentafel zit! Och ja, een mins Ioôpt z I n algen welderies vurbij en 't was echt nijt enkel uit nijuwsgierighaid, mar alleenig omdat ik jelui allegoôds gun. 'k Hoôp dat je daer begrip vur hemmen . Uiteindelijk kwam Gfâdus bij ons om raed vragen. Daer hem t m we nijt ômevreugen. Waar of nijt? Nou, dat was dan ut relaas wat ik je mos schrijven. t t Was toch nog een meuijeluk akkefietjen, mot ik zeggen. Want kijk, nenne, nou ik zoô an t t schrijven bin denk ik tegelijk bij rn t n aigen; "hoe veér is Jannet jen mot Freek êkonunen"? 0e gorzak as ik je nou mar nijt in een meujeluk parket breng! 't Zweet breekt me uit, nou ik ter goôd over nae denk. Nou ja hoor, vurtt je motten zelf mar uitmaken wat je goôddunkt. Da l s toch de beste weg. 'k Het je nou uit en te nae verteld hoe de zaak d'r vur staet en veder mot je 't zelf uitzeuken.t Dah.' —6— 'k Wul onger gien vurwaerde Freek ofvullen, mar as je een man as Grâdus zouwen kannen krijgen dan is je kossie êkocht en dat is gien klainighaid. Trek nou mar gien zuinig mongkie want ik bedoel t t al z t n leven goôd mot je. Janne, laeten we eên ding goôd ofspreken. Ik, of ei gelijk Oôme Lammert en ik zal Ien je gien haerbreed in de weg leggen wat of je ôk besluiten. Goôd ? Ovvespreuken. Nou gaen ik in een alderasie een andjen stuk vur Oôme klaermaken want dee het z t n gerak nog nijt êhad. Je weten, Oôme houdt van op z, I n tijd schoften en daer kan ik dan ôk nooit de hanqd mie lichten. Hij is een groesige eter. Altijd al êweest. We zallen dan ôk nooit een korsie broôd weggooi jen. Nooit! 'k Bin vuuste goôd vur d l um Jannet jen! Vuuste goôd. Mar ja, as een mins 't mar zien mag, ze 'k. Stulle mar. Lk weet dat ik te veer gae en toch hem ik ter behoefte an om je dat te zeggen. We kannen nijt vur niks goôd akkederen mot mekaar. Ja toch! Vur vandaag wul ik 't hier mar bij laeten. Die joôn van Marria mot voortdeimie naer kerkezasie en dee zal de brief op posketoor brengen. Nijt dat ik je wul opheujen mar dan is 't uit mijn lijf. Eerlijk êzait bin ik heê1 benijuwd wat je d 'r van zallen zeggen. Doo alle bekenden de groeten van ons. Vur jouw de complementen van Oôme Lammert en een poes van Meutjen Aart jen. Alleênig ik en Oôme en Grâdus weten hier van of dus ê. • -mongkie dicht. 2, In een vorig nummer van ons Berichtenblad namen wij u mee op een wandeling door het dorp anno 1923 beschreven in de "Gids voor de gemeente Hulzen en Omstreken" van de plaatselijke VVV. Deze keer wandelen we naar "Zee en Strand " , en het valt op dat deze wandeling nog vrijwel geheel zo te maken is. Weet overigens een van onze lezers wie verantwoordelijk was voor de samenstelling en/ of de (lyrische!) beschrijving van de wandelingen, fiets— en autotochten in deze gids? Ook inlichtingen over de kwekerij Hoog—Hu1zen zijn welkom. Voorts Is er In ons blad eerder al Iets gepubliceerd over Wljgert Kooy (van de "weg van Kooy") en zal binnenkort een stukje ver— schijnen over huize "Erica" Vroegere jaargangen van het Berichtenblad van de Historische Kring Huizen zijn nog te verkrijgen bij de ledenadministratie (pag. 1) en kosten: de 1e t/m de 5e jaargang (1980 t/m 1984) f1. 3,75 per stuk; de 6e en 7e jaargang (1985 en 1986) f10 7,50 per stuk. "WANDELING NAAR ZEE EN STRAND Nemen we wederom als uitgangspunt de kerk (de Oude Kerk, red.), dan loopen we rechtuit den straatweg op in de richting Naarden. Links zien we eerst de kweekerlj Hoog—Hu1zen en vijf minuten verder aan dezelfde zijde, maar eenlgszlns naar achteren, het herstellingsoord der Luthersche Diaconessen— inrichting "Erica", waar des zomers een 30 à 50—ta1 zwakke kinderen verblijf houden. Rechts zien we de aardige landhuisjes verscholen tusschen de boomen. A1 doorwandelende langs de Naarderstraat bereiken we den tol 0 Iets voorbij den tol zien we links een grintweg, Langerhulzerweg, aansluitende op den verkeersweg Bussum—Hu1zen, rechts de nieuwste uitbreiding van Huizen, de alleraardigst aan den straatweg gelegen landhuisjes. Steeds den straatweg volgende, bereiken we al spoedig de z.g. Valkeveensche laan, namelijk de laan aan onze rechterhand. , in werkelijkheid Roelofs laan geheeten. Deze laan met hare eeuwen—oude boomen verkeert in goeden staat Waterpartij bij de „Limieten -8- Links en rechts zien we de landhuizen, verscholen in het dennenbosch. Op de brug heeft men een schitterend uitzicht op het aan onze rechterhand gelegen landhuis, de "Limieten". Het ligt schilderachtig op de begroeide helling aan de overzijde van eene weldevlakte, ontstaan door afgravingen. De eigen— aardige bekoring wordt niet weinig verhoogd door het water, dat onder ons door stroomt. Doorloopende langs den kronkelenden, nu eens stijgenden, dan weer dalenden weg, zien we al spoedig voor ons de uitspanning "Oud—Valke— veen" liggen onder het lommerrijk geboomte, die den wandelaar en fietser tot rust noodt. Deze uitspanning mag zich 's zomers in een druk bezoek ver— heugen. Van alle kanten worden dan de toeristen aangevoerd door de Gooi sche tram (halte Valkeveensche laan), om niet te spreken van fietsers en auto— mobilisten. Het ts dan ook werkelijk een dorado. Aan het daarachter gelegen strand Is veel nieuws verrezen. Op het strandgedeelte nabij de boschjes zijn In het seizoen kleedtentjes opgeslagen, die door den badmeester worden verhuurd, evenals badpakjes en handdoeken. Tevens heeft de exploitant dezer tentjes een 25—ta1 houten bad— kamertjes aan het strand doen verrijzen, zoodat Valkeveen den naam "Klein Scheveningen" niet onwaardig draagt. En wat een schouwspel genieten we daar niet. Recht voor ons de zee met de bruine en witte zeiltjes der vaartuigen. Links zien we het torenspitsje van Naarden boven de groene wallen uitsteken, verder Muiderberg en Pampus, rechts de haven van Huizen. BEZOEKT „OUD-VALKEVEEN" Uitspanning, Restaurant en Pannekoekenhuis Grootste en mooiste speeltuin van het Gooi, aan zee gelegen Bosch, Weide, Zee en Strand KINDERPARTIJEN BIJZONDERE CONDITIËN GEMAKKELIJK TE BEREIKEN PER AUTO Aanbevelend, W. KAPTEIN Rechts afslaande langs het strand loopende in de richting Hulzen, zien we rechts den "Venusberg" en de vlak bij het strand uitloopende eikenboschjese Doorloopende komen we bij den weg van "Kooy' , genaamd naar den ontwerper; In later tijd Magdalena laan geheeten. Deze 4 M. breede met tegels bestrate weg loopt vanaf de kust tot ongeveer halverwege Huizen. De bedoeling van den ontwerper was, dezen weg door te laten loopen naar het dorp, doch die plannen kwamen niet tot uitvoering, evenmin als de plaatsing van een bad— hotel met aanlegplaats voor bootjes. Deze aan weerszijden met boomen beplante weg sluit nu aan op het fietspad, dat tusschen de akkers slinge— rende naar den Brink voert. Weq van „Kooy" (Magdalenalaan) Een ander fietspad is aangelegd door de zoo bekende Vereeniging "Gooi en Eemland" langs de Oostgrens van het landgoed "de Limieten". Men verzuime vooral niet eens te dwalen in de bosschages tusschen dit landgoed en den Weg van Kooy. Willen we ook de haven eens zien, dan loopen we langs de kust verder, totdat we den linker—havendam kunnen opwandelen. Deze dam, die met opzet langer gemaakt Is dan de rechter—dam, biedt den zeiler de gelegenheid om de haven zonder gevaar binnen te loopen; immers, met de heerschende westenwinden ontstaat aan den lijkant, dus den ingang, kalm water. De zeilers kunnen dus zonder bezwaar vanuit Amsterdam, Muiden of andere kustplaatsen de haven van Huizen binnenvaren. Bij avond wordt het binnenvallen der haven vergemakkelijkt door havenlicht en het seinlicht op den gashouder in één te peilen. Wie tets wenscht te weten van de op til zijnde uitbreiding der haven, leze het in dezen gids voorkomende artikel der Oeconomische Commissie. Vooral Is de havenwandellng aan te bevelen op Vrijdagavond, wanneer de visschersvloot weder thuis vaart. Doch eveneens op Zaterdag of Zondag, wanneer de botters zij aan zij liggen. Langs de Kalkfabriek, de vele hangen (rookerijen), scheepswerf en gasfabriek keeren we langs de Havenstraat naar het dorp terug. -10- Visschcrsvloot thuis Mocht u het leuk vinden onder deskundige leiding door het Huizen van nu te wandelen, neemt u dan eens contact op met mw. A. Kruyning—Teeuwissen, Driftweg 1 5 1 tel. 54776. Zij wandelt regelmatig door het dorp langs diverse routes. Ook een goed idee voor een familie—reünie! M E D E D E L I N G E N Zoals velen van u ongetwij feld al weten, heeft de Historische Kring Huizen een zestal Hui zer prentbriefkaarten (foto's) uit het begin van deze eeuw laten her— drukken. De serie kost f1. 5,— en is te verkrijgen via de ledenadministratie van de Kring (zie p. 1) of boekhandel Flevo, Voorbaan 35. Voorts heeft de Kring kortgeleden een vermeldenswaard moment beleefd: na een groeiend aantal leden woonachtig buiten Huizen, zijn nu ook de eerste buitenlandse leden genoteerd! (En wel helemaal uit Canada.) Wellicht ook een idee voor onze leden met geëmigreerde familieleden om hun een abonnement op ons Berichtenblad te geven? Wij maken u vast attent op de Hui zer dag op 29 augustus a.s. , waaraan ook de Historische Kring mee zal werken. Twee weken later (op 12 september 1987) wordt landelijk een 'Monumentendag t georganiseerd. De Historische Kring is samen met de Stichting Hui zer Museum en de Gemeente betrokken bij de organisatie van deze dag in Huizen. Het is de bedoeling dat op 12 september zoveel mogelijk monumenten toegankelijk zullen zijn voor het publiek. Nadere informatie over zowel de Hui zer dag als de Monumentendag zult u vinden in het Berichtenblad van (half) augustus. Dan is er een begin gemaakt met de uitvoering van het ' 'Educatieve Project" dat aangekondigd werd in het 'beleidsplan' bij de stukken voor de jaarvergadering van j . 1. maart. Er is een commissie gevormd onder leiding van Mw. A. Kruyning—Teeuwissen, die druk doende is om een programma samen te stellen dat aan alle basisscholen zal worden aangeboden. De eerste reacties zijn enthousiast en er wordt hard aan gewerkt om dit najaar al te kunnen starten. Tenslotte: de redactie van het Berichtenblad zou graag hulp krijgen van leden, die mee willen helpen het blad uit te bouwen van nieuwsbrief tot een Oechtll tijdschrift. Het Bestuur