DE RATEL GAET FEBRUARI 2018
Na (evenals in voorgaande jaren) een periode van weinig zichtbare activiteiten van de Historische Kring Huizen, organiseren we als eerste opleving uit deze winterslaap het actieve-leden-overleg op 27 februari. Deze experimentele vervanger voor het jaarlijkse werkgroepen-overleg is bedoeld om actieve leden te bedanken voor hun inzet en om plannen te bespreken voor de toekomst. Het aantal nieuwe leden dat zich aanmeldt om binnen de HKH actief te worden blijft namelijk minimaal en wij bouwen noodgedwongen (maar dankbaar!) door op bestaande actievelingen.
In de maand daarop vindt onze algemene ledenvergadering plaats op 13 maart. De jaarstukken vindt u als apart katern in deze Ratel. De financiële overzichten kunnen worden aangevraagd en zullen tijdens de vergadering beschikbaar zijn. De vergadering wordt gevolgd door een boeiende samenspraak aan de hand van foto’s door Pieter van der Poel en Jacob Teeuwissen over boerderijen in het oude dorp. We zien ernaar uit!
Jammer genoeg zullen we voor de laatste keer in de Brassershoeve bijeenkomen, omdat de bezoekersaantallen te groot werden. Met spijt in ons hart nemen we afscheid. De daarna volgende activiteiten lonken ons toe in de agenda hieronder. De nieuwe locatie voor ledenavonden wordt ’t Visnet, de Ruijterstraat 7, 1271 SR in Huizen.
In de afgelopen weken hielden we ons wat betreft de HKH vooral bezig met het uitwerken van onze verhuizing naar de begane grond van het Schoutenhuis en met de digitalisering. Maar daarnaast was er ook onverwachte aandacht voor de plannen van de Gemeente ten aanzien van de Kustvisie. Omdat de ideeën over de voorgenomen plaats van een zwematol bij het Surfstrand wellicht overlapten met het weinig bekende scheepskerkhof voor de kust (zie foto) en omdat er in prehistorische grond opgezogen gaat worden, trokken wij samen met de AWN Naerdincklant (amateur archeologen) en de Stichting Huizer Botters op om archeologische aandacht te vragen bij de plannenmakerij. Op bladzijde 19 van deze Ratel vindt u ‘waarom en hoe de HKH gereageerd heeft op de kustvisieplannen van de Gemeente Huizen’. Gelukkig zijn op de inspraakavond van de Commissie Fysiek Domein op 29 januari door de wethouder een aantal toezeggingen gedaan waar aandacht uit blijkt. De komende maanden zal helder worden of die aandacht ertoe leidt dat onze wensen voldoende worden ingevuld.
Blijft over u weer veel leesplezier te wensen met de voorliggende Ratel. En er is weer een mooie nieuwe voorpagina!
Met vriendelijke groeten, namens het bestuur,
Ewoud Doyer, voorzitter
“Wrak Ids” 2006; lokatie bekend; ca. 320 meter recht voor Surfclub strand.
VAN DE REDACTIE
Naar aanleiding van de tekening van een onbekende (Huizer?) man gemaakt door Pol Businger (de Ratel van december 2017, blz. 11) wist mevrouw Pietje Roodhart te vertellen dat dit Hein de Groot betrof. Het Huizer Museum heeft nog meer portrettekeningen die Pol Businger van Huizers maakte in zijn collectie en bovendien nog een aantal schilderijen van zijn hand. Later dit jaar hopen we hier op terug te komen.
Leergang Gooi-o-logie voorjaar 2018
Kunstenaarsdorpen & Wereldverbeteraars tussen Vecht en Eem Onze streken waren vanaf het eind van de 19e eeuw zeer intrek bij kunstenaars. Vanwege de oprukkende industrie, rokende schoorstenen en stadsuitbreidingen gingen veel kunstenaars op zoek naar onbedorven plaatsen. Met name Laren, Blaricum en Kortenhoef waren populair. Daarnaast werd ons gebied ook gezocht door allerlei wereldverbeteraars: Tolstoianen, christen-anarchisten, utopisten, religieuze socialisten en theosofen, allemaal op zoek naar een andere leefwijze of een andere geesteshouding.
De bijeenkomsten vinden plaats op woensdagavonden van 19.30 tot uiterlijk 22.00 uur:
• 14 maart: Wereldverbeteraars & vrijdenkers tussen Vecht en Eem docent drs. Maria Boersen (historicus, kenner Gooise wereldverbeteraars)
• 28 maart: Kunstenaarsdorpen tussen Vecht en Eem docent: drs. Anna van Lienden (conservator Singer Museum)
• 11 april: William en Anna Singer en de betekenis van Singer Laren als cultuurcentrum docent: drs. Helen Schretlen (kunsthistoricus; kenner van de Singers)
• Excursie: wandeling door Laren m.b.t. de ‘Larense School’ en bezichtiging schilderijen van de Singers.
Plaats: het Brinkhuis, Brink 29, 1251 KT Laren. (Tel. 035 751 3991) Deelnemersbijdrage: € 60, inclusief (digitaal) lesmateriaal.
Nadere informatie en aanmelden: via de website www.volksuniversiteithetgooi.nl Dit nummer begint met informatie over de leergang Gooi-o-logie dit voorjaar en vervolgt met de lijst met schenkingen in de afgelopen periode. Dan volgt de rubriek Van de Werkgroep Huizer Dialect met een bijdrage van Klaas Schipper. Van de heer J. Teuwissen kregen we het winterse verhaal in dichtvorm ‘Den Koddebeier en den Strooper’. Hartelijk dank daarvoor! Lies Schaap hoorde van haar moeder, Heintje Schaap-Koeman (1905-1977) veel verhalen over het leven in Huizen; ditmaal deelt zij haar herinneringen aan enkele rouwgebruiken. Hartelijk dank. Verder noteerde Gerrit Jongerden de herinneringen van mevrouw Pietje Boor-Schaap, die samen met de prachtige foto’s uit haar foto-albums een fraaie bijdrage vormen aan de geschiedschrijving
van gewone families van Huizen in de afgelopen eeuw. Wij zeggen hen beiden veel dank hiervoor.
Vorig jaar ontving de Historische Kring Huizen een grote stapel personeelsbladen van de Philips Telecommunicatie Industrie Hilversum, de Nieuws-golf. Het is dit jaar in januari 65 jaar geleden dat de vestiging Huizen van Philips werd geopend. Het is ook 65 jaar geleden dat de Watersnoodramp in zuidwest Nederland toesloeg – ook daarvan vonden we enkele berichten in de Nieuws-golf. Graag zeggen we de heer P. Elkerbout veel dank voor het doornemen van de bladen en het aangeven van ‘Huizer’ nieuwsgolven. Daarna beschrijft Ewoud Doyer ‘Waarom en hoe’ de HKH vorige maand reageerde op plannen van de Gemeente Huizen voor de Gooimeerkust. Tenslotte nog een pagina met advertenties uit gemeentegidsen van de jaren 1920-1930.
Als apart katern van vier bladzijden zijn de stukken voor de jaarvergadering van de Historische Kring Huizen toegevoegd.
Veel leesplezier gewenst,
Wendy van Noppen en Janny Stevens
SCHENKINGEN vanaf het vierde kwartaal van 2017 (vervolg)
• Dhr. A. de Braal jr; een afbeelding van Abraham Kuyper, en twee getypte exemplaren van toneelstukken, gespeeld door het personeel van de Balatum;
• Mevr. F. Schram, diverse overlijdingskaarten;
• Een anonieme gever, een verzameling van 227 geboortekaartjes, waarvan de meeste geboren in Huizen;
• Een onbekende, het boekje Deur de Bank êneumen;
• Mevr. Zwart-Kriek, het programma ter gelegenheid van ‘40 jaar Regeeringsjubileum Koningin Wilhelmina’;
• Fam. Van Soest, een originele meisjeshoed met pluim nog gedragen door Pietertje Barmentlo (1920-1956);
• Mevr. T. Bunschoten, jubileumboekjes en glas van HSV De
Zuidvogels en de statuten en huishoudelijk reglement WBV Huizen;
• Kringloopwinkel Bakboord, een bordje met de afbeelding De
Molenberg, drie afbeeldingen van Brobbel, één glas-ets van
Swaenepoel, jubileumglazen Turnlust, een paddestoel-asbak van
Potterie de Driehoek en een speldje van de Mayonna;
• Mevr. E. Kos, twee poppen in klederdracht: een vrouwtje en een meisje;
• Mevr. G. Rustenburg, diverse dia’s;
• Mevr. A. Schipper-vd Broek, een vrijwilligersmedaille met oorkonde;
• Dhr W. Scholten, een grote luchtfoto van de Trappenberg, uit de periode dat de Crailoseweg nog een zandpad was;
• Dhr Dijkman, een herdruk van een kaart van Huizen uit 1912 en diverse exemplaren van de “Tijding” een nieuwsblad voor Laren, Huizen, Blaricum en Eemnes uit 1945. Dit was de voortzetting van het illegale “Morgennieuws”;
• Mevr. L. Idsinga, een stuk van de boeg van een scheepswrak, gevonden in 2016 bij extreem laag water ca. 300 m noord-oost uit de kust voor de Surfclub Huizen.
VAN DE WERKGROEP HUIZER DIALECT Klaas Schipper
Ik zat van de week te kijken in een oud blaadjen van Tussen Vecht en Eem (TVE) uit 1974. Daer staet een stukkien van ‘De Huizer Dialectwerkgroep’ in. Ik het daer effies in zitten lezen netuurlijk.
D’r staet in hoo ’t begunnen is, dat ’t ópëricht is ainde 1972 en dat t’r een werkgroep van 7 persooënen was: 5 rasechte Huizers en 2 “inkomelingen”. Teugeswoordig zouwen we zeggen, ‘buiteluiers of sudeete Huizers’. D’r staet nijt bij wéël of dat wazzen, mar dat staet wel in ’t Huizer woordenbook, dee de meesten van juilie wel hemmen, mag ik anniemen. Veder staet t’r dat ’t nog net tijd was óm ‘de Huizer taal nader te bestuderen’, want de groëte anstaende uitbraiing van ’t darp zal vast wel invloeëd hemmen óp dee taal.
Dat was netuurlijk een waarhaid as een koo. Verhoudingsgewijs is ’t logisch dat as t’r meer minsen in ’t darp kómmen wooënen die gien Huizers kannen praten, d’r minder Huizers ëspreuken wurd.
An de are kangt is ’t ók een bietjen ónze aigen schuld. Vanof de oorlog het ongeveer de helft van de Huizers d’r kijer gien Huizers meer ëleerd en teugeswoordig haast niemand meer. Dan is ’t ók nijt zoë gek dat t’r ammar minder Huizers ëspreuken wurd. Dus ouwers en grooëtouwers, d’r is werk an de winkel. Leer juilie kijer Huizers, nou ’t nog kan. D’r binnen boken in ’t Huizers waaruit je zoë uit kannen vurlezen. Een héël mooi book vijn ik ‘Waarde nicht, lieve meutje’. Een pracht book óm vur te lezen. D’r zit oëk een CD bij mót een stukkien uit ’t book, vur ëlezen deur Aartje Kruijning en Janny Rebel en nog wat are verhalen. Goeëd vur de uitspraak. Wat oëk goeëd vur de
uitspraak is, dat is óm een keertjen naer ’t Huizer café too te gaen. En as je daer gien zin in hemmen
of je kannen nijt, dan ka-je altooës nog kijken óp facebook. Óp de site van Gerrebel of gewooën bij Huizer café.
In ’t blaadjen van de TVE las ik ók, dat ze d’r aigen ofvreugen wat of nou een echt Huizer woord is. Dat was too “Izebee “en “Kasselemai”. Too schreven ze nog Kasselemaai, mót 2 A’s. Nou vreug ik m’n aigen of, zouwen d’r nog meer echte Huizer woorden wezen. De dialectwerkgroep van 1974 docht van wel, mar ik had ze tot an de januari-aauwud van ’t Huizer café nog nijt ëhoord. Mar óp dee aauwud kwam Bert Schaap mót een vur mijn nijw woord: Hurrie-updooës. Waarschijnlijk het-tie dat mót een paar kornuiten en een flinke slók óp bedocht too d’r een Jukebox stung te spølen. Nou hem ik toovallig ók een Jukebox staen, mar een Hurrie-updooës vijn ik wel een mooie vertaling. Nou hem ik ók nog een flipperkast staen, mar dee mósten we dan mar Fladderkast neumen. En een ‘eenarmige bandiet’ mósten we dan mar een trekboef neumen. ’t Huizers hooft toch gien dooie taal te wezen, nij?
Móg t’r nog iemand wezen dee zait, ik het ók nog een nijw Huizers woord, laet mar kómmen. Mót de dialectgroep mótten we ók mar ‘s gaen bedenken hoo of we ’t Huizers nog meer ónger de andacht kannen bringen. We gaen daer over “brainstormen”. In gewooën Nederlangs zou je zeggen, naedenken. Mar wat mót je daer nou in de lieve vrede in ’t Huizers van maken? Meschien naeprakkizéren? We gaene ’t d’r over hemmen.
Dus nog effies een ‘reminder’. In ’t Nederlangs herinnering en in ’t Huizers denk d’r an, dat juilie je kijer en/of klainkijer Huizers leren. Ze krijgen teugeswoordig Engels óp schooël, dat vijnden we héël gewooën, mar fesoeënlijk Huizers kannen ze nog gien eens. ’t Is toch te bar vur woorden.
Klaas van IJs van Jaap en Jannemeut van IJzuk.
P.S.
De bookies ‘Waarde nicht, lieve meutje’ binnen verkrijgbaar bij de Historische Kring.
DEN KODDEBEIER EN DEN STROOPER
In de oude ‘Gooische’ dorpen van weleer – dus ‘niet-Neerlandicus’ sommige oud-Nederlandse ook in Huizen – vertelde men elkaar in vroeger spellingen vanwege de aantasting van het vocht tijden rond de donkere winterdagen vaak menige heeft gemist.
anekdote. Men putte graag uit de herinnering dan
wel verhalen doorverteld van vader op zoon… De naam van de dichter is helaas onbekend geSoms was er zelfs een persoon die dermate be- bleven, maar m.i. is ondanks het jammerlijk ontgaafd was dat hij één en ander kon declameren breken van de naam dit gedicht toch zeer ver-
middels een gedicht. meldenswaardig. Reden om u hiervan kennis te
laten nemen zodat ook de ‘moderne’ mens van Zo vond ondergetekende ergens in de ‘spelonken nu hieraan wellicht vreugde aan kan beleven. der vergetelheid’ een gedicht, aangetast en ver- Menigeen kan zich wel voorstellen dat de sfeer bleekt door het vocht: een blijkbaar waar gebeurd tijdens het vertellen verhoogd werd door een voorval van een koddebeier (veldwachter) het- fel opgestookte en snorrende potkachel of bij geen zich afspeelde in de winter van 1880-1881. de knapperende open haard, dit alles onder het (Dit verklaart ook de dicht- en schrijfstijl alsmede genot van een grote pot koffie en dikke brokken de grammatica welke in gebruik was in die dagen.) kruidige speculaas afkomstig van een der vele
Huizer bakkers die het dorp rijk was.
Dit alles was ooit opgeschreven met een stompje potlood en derhalve moeilijk leesbaar. Met veel Graag wens ik u veel leesplezier en wie weet dat geduld heeft ondergetekende het grotendeels na enige oefening uw talent in familiekring ontkunnen ontcijferen en opnieuw opgeschreven, dekt wordt als u dit gedicht theatraal in huiselijke maar is zich er terdege van bewust dat hij als kring ten gehore zal brengen.
J.Teuwissen J. Zn
“DEN KODDEBEIER EN DEN STROOPER”
Uit de winter van 1880-1881, doorverteld door Jaap Teuwissen J. Zn 1
‘Wien heugt zich nog dien strenge winter, toen menigeen zijne laatste splinter
graag offerde aan ’t immer hong’rig vuur dat dag en nacht wel aan kon blijven opdat niet alles zou verstijven
door kou zóó streng, zóó lang van duur?
Den vloed was tot de boôm bevroren,
geen oudjes heugde dat ’t ooit te vooren den wintervorst zóó bar ooit was!
Men stookte, dat de kachel gloeide, maar of de stoker zich ook schroeide,
men kreeg de bloemen niet van ’t glas.
De Zuiderzee,’t was een mirakel! bood alle dagen een spektakel
alsof zij reeds was drooggelegd;
men ging van Stav’ren naar Enkhuizen met sleeden, als voorheen op buizen: ik vraag wat zulk een winter zegt!
Men vierde kermis op de baren, dien tot kristal bevrooren waren; ik meen bij Marken of Edam!
Wie centen heeft kan steeds genieten, en moog’ de winter hem verdrieten, hij gaf ook iets voor ’t geen hij nam.
Gans anders is ’t met arme lieden die kunnen hem geen weerstand bieden; hem zit hij weldra op den keel
en tracht hem door gebrek te smooren, tot zij den hongerkreet doen hooren, dan komt er hulp, doch nimmer veel!
Zoo was ’t ook in die koude dagen; ’t gebrek ging aan het lichaam knagen, den maag was leeg, het hart vol nood;
er was geen vuur om ’t warm te stooken, geen spijs om op het vuur te kooken, geen geld voor brandstof en voor brood!
ROUWGEBRUIKEN IN HUIZEN
In de zeventiger jaren van de vorige eeuw heb ik nog veel aan mijn moeder (Heintje Schaap - Koeman 1905-1977) kunnen vragen, onder andere over oude gebruiken in Huizen. Ze vertelde graag en was daarbij secuur. Ik schreef alles op en ben blij dit te hebben gedaan. Zo kan ik er nog weer iets van doorgeven. Overigens: het lijkt nu soms wel over een andere wereld te gaan.
Lies Schaap
Wanneer er iemand gestorven was gingen de gordijnen af en werden de luiken aan-gezet, d.w.z. op een kier gezet. Dit bleef zo gedurende de hele tijd dat het lijk boven aarde stond en soms, in het sterfhuis ná de begrafenis, nóg enkele weken. Op de begrafenisdag werd de klok stilgezet en er werd een zwarte doek overheen gehangen. Ook over de schilderijen en de spiegel werd een zwarte doek gehangen of ze werden omgedraaid.
Voor het “kleden” (= afleggen) kwamen kleders:
• voor mannen: twee mannen uit de buurt; dit was voor hen een soort beroep;
• voor vrouwen twee vrouwen uit de buurt, die tevens schenksters waren op de begrafenis (ook een soort beroep).
Vroeger werd het lijk gekleed in een laken. Later:
• vrouwen in een nachtjak, onderrok en doorgaans een nachtmuts op. Dat was een klein strak wangemutsje, later een pikmutsje.
• mannen in een hemdrok. Dat was een baaien borstrok.
Er werden voor een bepaald bedragje dragers en luiders uit de buurt gevraagd. Dragers: tien of twaalf, dat is vijf of zes paar. Luiders: ongeveer vier personen, voor het klokluiden.
Verder kleedoverleggers: twee vrouwen uit de buurt. De taak van de kleedoverleggers was: het kleed van de kist halen, voor die het sterfhuis werd uitgedragen. Buiten werd de kist op een baar geplaatst terwijl op de kist nog een soort huifje werd gezet. De kleedoverleggers legden dan het kleed hier weer overheen. Op het kerkhof haalden ze het kleed weer van de kist af en vouwden het op.
Rouwdracht
Pas op de dag van de begrafenis ging men in de rouw. Overigens bleven de familieleden zolang het lijk boven aarde stond binnen; zij droegen dus gedurende die dagen nog uit-de-rouwse kleren. ‘In het zwart’: voor ouders, broers, zusters, grootouders:
• ’s zondags: zwart jak en rok, zwarte schort, rouwmuts (oorijzer) met zilveren spelden of zwarte kopspeldjes, zilveren slot.
• daags: rouwisabee, blauw/grijs schort (met ruitjes)
‘in het grijs’: voor ooms, tantes, nichten en neven:
• ’s zondags: zwarte rok met grijs jak (grijs streepje, vroeger bloemmotiefje), rouwmuts
(oorijzer)
• daags: uit-de-rouwse dracht.
Voor echtgenoten en ouders ging men gedurende drie jaar in het zwart, soms langer. Na lang rouwen werd er soms nog gedurende zes weken in het grijs ‘nagerouwd’. Voor broers, zusters ging men één of twee jaar in het zwart.’ In het grijs’ duurde minstens zes weken, maximaal een half jaar.
Aanspreken
Dit werd gedaan door aansprekers van de begrafenisonderneming: twee voor het hele dorp! Het aanspreken gebeurde zo gauw mogelijk na het sterven. De formule luidde:
‘Je wordt bekend gemaakt dat overleden is (naam voluit) (echtgenoot van), in de ouderdom van ... jaar, a.s. ... dag begraven.’
Bij een derde-klas begrafenis werd tegelijk ‘vrómverzocht’, d.w.z. aansluitend op bovenstaande zin: ‘en ‘vróm’ op de thee’. Bij een tweede- en eerste-klas begrafenis: één dag voor de begrafenis ‘vrómverzeuken’. De formule luidde dan bijvoorbeeld: ‘Klaas Koeman en zijn vrouw worden morgenmiddag op het sterfhuis verzocht om de overledene de laatste eer te bewijzen en terug op de thee.’
Bij een eerste-klas begrafenis had de aanspreker een sluier (= voile) aan de steek die hij als hoofddeksel droeg, het onderste puntje vastgemaakt aan de knoop van zijn jas. Later droegen deze mannen hoge hoeden en pakken met tressen: • eerste klas: zilveren tressen
• tweede klas: zilveren en zwarte tressen
• derde klas: zwarte tressen. Bij het aanspreken van jonge, ongehuwde mensen werden witte handschoenen gedragen.
Klokluiden
De Oude Kerktoren had twee klokken. Een zware (= luiden) en een lichte (= kleppen).
Zondag: 8.00 uur - luiden
9.00 uur - kleppen
9.15 uur - luiden
12.00 uur - luiden
’s middags, een kwartier voor kerktijd luiden
21.00 uur - ’s winters = eerste zondag na 20 september tot en met Stille Zaterdag: luiden
In de week: 12.00 uur - kleppen
21.00 uur - ’s winters: luiden
Klokluiden bij een begrafenis Man of jongen: eerst even luiden en dan tezamen luiden én kleppen = twee klokken. Vrouw of meisje: eerst even kleppen en dan luiden en kleppen.
Even voor 12.00 uur werd de baar uit de toren van de Oude Kerk gehaald. Dan klepte de klok even.
Tegen het einde van de rouwdienst in het sterfhuis, begonnen de klokken al te luiden (zie boven). Verder, gedurende de tijd dat de “kerkgang” (= begrafenisstoet) naar het kerkhof liep, luiden/ kleppen. Dan waren de klokken even stil tijdens het begraven en gingen weer luiden/kleppen tot men, terug, de kerk weer voorbij was. De ‘kerkgang’ ging altijd langs de kerk.
Zondagse kerkgang
- Bij overlijden van een zeer naaste bloedverwant ging men tot ongeveer zes weken nadien niet naar de kerk.
- Na een bevalling behoorde men niet uit te gaan/op visite te gaan vóórdat de eerste kerkgang was gemaakt. Waarschijnlijk viel die samen met het dopen van het kindje.
Overzicht van een rouwstoet, lopend vanaf het Oude Raadhuisplein via de Kerkstraat langs de Oude Kerk, richting het kerkhof aan de Ceintuurbaan. (Uit Oud Huizen in Beeld, omgeving Molenberg).
1. Mijn moeder Ebbetje Vos staand en 2. Overgrootvader Gerrit Jan Vos, 3. Zittend Pietje Vos en staand haar zittend haar zuster Tijmentje. achter zijn huis aan de Waterstraat. zuster Betje.
UIT HET LEVENSVERHAAL VAN PIETJE BOOR-SCHAAP (deel 1)
Mijn naam is Pietje Boor, geboren als Pietertje Schaap op 10 april 1925 op (nu) de Botterstraat 13, hoek Magdaleenweg, tegenover Magdaleenweg 9, waar Pieter
Honing lange tijd een slagerij had. Mijn vader was Gerrit Schaap, geboren 15 oktober 1885 en overleden 1 juli 1981. Mijn moeder was Ebbetje Vos, geboren 8 september 1887 en overleden 16 juni 1936. Hier een foto van haar toen ze ongeveer 20 jaar was. Ze staat en zittend is haar zuster
Tijmentje, voor mij tante Tij. (1)
Mijn overgrootvader van moeders kant was Gerrit Jan Vos. Hij was getrouwd met Ebbetje Rebel en dat was mogelijk een dochter van dokter Rebel. Hij woonde op de Waterstraat, nu nr. 1A. Ik heb een foto van hem van ca. 1900, buiten genomen achter zijn huis met op de achtergrond nog wat woningen van de Waterstraat en van de Achterbaan. Hij was boer en de Vossen in Huizen waren vroeger waarschijnlijk vooral boeren. Op de lijst van begin 19e eeuw met de namen van de Huizer schuiten en hun eigenaars komt de naam Vos niet voor, net zo min als de naam Rebel. (2)
Mijn overgrootvader had vier zonen. Zoon Jan Aart was de oudste en hij wilde boer worden. Hij was van 1860 en dat is mijn grootvader. Zoon Anthonie wilde bakker worden. Zoon Gerrit woonde in Den Haag en was leraar. De vierde was Willem en die was met ene Magrijn getrouwd. Ze hadden geen kinderen en daar weet ik verder niets van. Omdat Jan Aart boer wilde worden, zei Gerrit Jan Vos: ik splits het huis en maak een woning aan de voorkant en een woning aan de achterkant. In het midden van dat huis aan de Waterstraat is Gerrit Jan met z’n vrouw toen gaan wonen. Jan Aart had zijn boerderij aan de Waterstraat waar nu tuinman Jongerden woont. Hij is 90 jaar geworden en overleden in 1950.
Anthonie woonde aanvankelijk vanaf de Waterstraat gezien in het linkse van de drie woningen. Hij trouwde met Hilletje de Boer, een vrouw uit Edam. Zij heeft in dat huis aan de Waterstraat de serre laten bouwen, die er nu nog staat, en ook een schoorsteen die er nog is. (Daar woont nu mijn dochter Betty.) Hij wilde dus bakker worden en Gerrit Jan liet voor hem een nieuw huis bouwen tussen de boerderij aan de Waterstraat en wat nu de Voorbaan is. Ook dat huis staat er nog. Als je vanaf de Oranje Weeshuisstraat de Waterstraat in gaat, staat het recht voor je. Het was een huis in drie delen. Vanaf de voorkant bekeken: links de bakkerij, in het midden het woonhuis en rechts de bakkerswinkel. Anthonie, voor ons ome Toon, bracht brood weg met paard en wagen! Anthonie en Hilletje kregen drie kinderen. De oudste dochter was Pietje, gestorven toen ze 18 jaar was. Ik heb een foto van haar die niet
HISTORISCHE KRING HUIZEN
Kort verslag van de jaarlijkse algemene ledenvergadering van 16 mei 2017 in “de Brassershoeve”.
Aanwezig: 51 leden
Afwezig met kennisgeving: mw. M.J. Kok, mw. L. Schaap, fam. Westland- Rebel, mw. J. Stevens, fam. Klaassen, Mw. F. Isherwood-v. Noppen.
1. OPENING De voorzitter Ewoud Doyer opent de vergadering om 20.00 uur.
2. MEDEDELINGEN De secretaris meldt dat de excursie naar Broek in Waterland op 26 augustus volgeboekt is.
3. VERSLAG VAN DE ALGEMENE LEDENVERGADERING VAN 17 MEI 2016 Het verslag wordt zonder op- of aanmerkingen goedgekeurd met dank aan de secretaris.
4. JAARVERSLAG 2016 Het jaarverslag is gepubliceerd in de Ratel van mei. De vergadering heeft geen vragen of opmerkingen over dit verslag.
5. FINANCIEEL JAARVERSLAG 2016 Het financieel overzicht is op de vergadering beschikbaar gesteld. De penningmeester leest de toelichting van dit verslag voor en adviseert om binnen afzienbare tijd de contributie te verhogen. Hoewel niet urgent wordt dit toch op termijn onvermijdelijk. De heer C. Kruijmer stelt een aantal vragen die naar tevredenheid kunnen worden beantwoord.
6. VERSLAG KASCONTROLECOMMISSIE EN DECHARGE VAN HET BESTUUR VOOR HET GE-
VOERDE BELEID De kascontrolecommissie bestaande uit de heren J. Rebel (Magdaleenweg) en F. Schraverus hebben de cijfers over 2016 gecontroleerd en in orde bevonden. Wel is de commissie van mening dat o.a. de kosten van het bestuur niet onder ‘kosten algemeen’ moet worden geplaatst, maar nader gespecificeerd. Dit advies zal in overweging worden genomen. Alles is in een schriftelijk verslag weergegeven en de vergadering verleent decharge van het bestuur.
7. BENOEMING NIEUWE KASCOMMISSIE De nieuwe kascommissie zal bestaan uit de heren F. Schraverus en E.A. Rebel.
8. BEGROTING 2017 Mw. Westland-Boer merkt op dat het ledenaantal erg laag is. Dit is een terechte opmerking. Het bestuur zet zich in om vooral zichtbaar te zijn, en hoopt daardoor nieuwe leden aan te trekken. De begroting voor 2017 wordt zonder verdere aanmerkingen goedgekeurd.
9. ACTIVITEITENPROGRAMMA 2017 De voorzitter licht de plannen voor dit jaar toe. De plannen zijn ambitieus, maar de menskracht ontbreekt. M.n. de digitalisering van het archief behoeft ondersteuning vanuit de IT kant. Verdere projecten die wachten om opgepakt te worden zijn het gedeeltelijk herstellen van de geschutsopstelling nabij de Naarderstraat. Ook het Molenproject is nog niet van de grond gekomen. Succesvol zijn de ledenavonden die vier keer per jaar worden gehouden en de fiets- en wandeltochten zijn ook steeds weer volgeboekt.
De heer Hans van de Brink meldt zich als medewerker voor het digitaliseren van het archief.
10. RONDVRAAG De heer Gerrit Jongerden stelt voor om interviews af te nemen bij mensen die al een hoge leeftijd hebben en iets door kunnen vertellen over het verleden. Het voorstel wordt enthousiast ontvangen. Hij zal zelf starten bij zijn oudste zuster.
De heer Anne Boomsma attendeert op kramen waarin we met folders het publiek enthousiast kunnen maken voor onze vereniging. Dat gebeurt ook waar mogelijk.
11. SLUITING De voorzitter sluit de vergadering onder dank aan de aanwezigen.
Na de pauze hield Jan Rebel een presentatie over de Naarder Eng en Oud Naarden.
J.C. Rebel, secretaris
JAARVERSLAG 2017
Algemeen
• Bestuursvergaderingen zijn gehouden op 3 januari, 6 februari, 6 maart, 4 april, 8 mei, 12 juni, 24 juli, 4 september, 2 oktober, 30 oktober, 4 december. Op 14 februari is een werkgroepenvergadering gehouden waarin diverse leden die betrokken zijn bij activiteiten van de HKH aanwezig waren.
• Helaas is ons bestuurslid Bert van Soest ons ontvallen. We zagen zijn afnemende gezondheid, maar waren toch ontdaan van het bericht van zijn overlijden op 16 augustus.
• Op 1 januari 2018 had de Historische Kring 248 leden, waarvan 88 gezinsleden. Door opzegging, verhuizing, overlijden en non-betaling (4 stuks) moesten we 15 leden afvoeren van de ledenlijst. We konden 27 nieuwe leden verwelkomen.
Activiteiten
• Op 28 februari verzorgde Willem Meijerman een lezing over de burgemeesters van Huizen vanaf 1813 in de Brassershoeve. Dit in het kader van het boek dat hij over dit onderwerp schrijft.
• Gerrit Jongerden verzorgde op 15 maart een presentatie in de Bibliotheek. Daarin vertoonde hij oude Huizer ansichten die hij eerder op een ledenavond had laten zien.
• Georganiseerd door de Werkgroep Dialecten in Noord Holland werd op 25 maart een dialectmiddag in de Zenderkerk gehouden. Deze boeiende middag trok 160 bezoekers.
• Op 22 april hebben we weer een fietstocht ‘Sporen uit het verleden’ met 13 deelnemers georganiseerd. Verrassend was dat een bewoner van de Schokkinglaan ons de voormalige Leeuwenkuil liet zien. Nu is het omgevormd tot een prachtig souterrain met terras.
• Succesvol was ook weer een avondwandeling op 12 mei over landgoed Oud Naarden.
• 16 mei hielden we de jaarvergadering in de Brassershoeve. Na de vergadering werden we door Jan Rebel geïnformeerd over Oud Naarden middels een presentatie met veel herkenningspunten.
• Op de Erfgooiersdag op 26 mei was de Historische Kring weer present met een aantal kramen op het plein van de Oude kerk. Er zijn verschillende artikelen en door ons uitgegeven boeken verkocht.
• Nieuw was een fietstocht op 10 juni door villawijken en langs landhuizen. Zo passeerden we de Leeuwenberg, de landhuizen Berghuis, Flevorama, Oud Bussem met zijn hofstede en Oud Crailo en vertelde de gids ons de wederwaardigheden van de bezochte punten.
• De jaarlijkse dagtocht op 26 augustus naar Broek in Waterland was een groot succes. Een goed verzorgde activiteit met ’s morgens een bezoek aan het prachtige dorp, een lunch in de kerk en een boeiende boottocht in de omgeving.
• Op de Huizerdag op 9 september waren traditiegetrouw de Oude kerk en toren opengesteld.
• 16 september waren we weer aanwezig met een kraam op het Havenfestival. Ondanks het regenachtige weer was er goede belangstelling voor de kraam. En natuurlijk ontbraken de klederdrachten uit de oude Zuiderzeeplaatsen niet.
• In een overvolle Brassershoeve hielden we op 19 september een ledenavond waarin Stefan Breugem iets vertelde over de verbouwing van zijn woning in de vissersbuurt en Pieter van der Poel foto’s van Oud Huizen vertoonde.
• Op 23 september hield Jan Veerman weer een rondleiding over de Oude Begraafplaats.
• Voor de Katholieke Ouderenbond (KBO) hebben we op 13 oktober een presentatie verzorgd over Oud Huizen.
• Nieuw was een wandeling op 20 oktober over landgoed Oud Bussem. Het was een boeiende rondleiding door huis en tuin van het landgoed door Jan Loggen, medewerker van SAS, het bedrijf dat in Oud Bussem is gevestigd.
• In het kader van 500 jaar Reformatie hebben we als Historische Kring op 31 oktober een bijeenkomst in de Oude Kerk verzorgd. Het thema was: “Hoe Huizen protestant werd”. Sprekers waren Ruud Hehenkamp en Albert Scheer De avond trok zo’n 250 bezoekers.
• 1 november was de dag dat onder grote belangstelling de overhandiging van het eerste exemplaar van het door de Historische Kring uitgegeven boek ‘de burgemeesters van Huizen, 1813-2017’ in het gemeentehuis plaatsvond.
• Het was een drukbezochte avond op 21 november bij de lezing door drs. Kees Boerhout over ‘Ontstaan en gebruik van het Huizer woongebied’. Het (te) grote aantal bezoekers is de aanleiding om te zoeken naar een grotere locatie.
• Op 22 november hield Willem Meijerman in de Bibliotheek een lezing over zijn boek ‘Burgemeesters van Huizen’. En op 1 december was er een signeersessie van het boek bij de Bruna.
• Niet onvermeld mag blijven dat de Klederdrachtgroep zich in 2017 op veel plaatsen in het land gepresenteerd heeft. Zo waren ze o.a. present in het Zuiderzeemuseum en bij de Museumstoomtram in Hoorn, Schagen en op
Eibertjesdag in Nunspeet.
Archief
De ruimte in het Schoutenhuis, waar ons archief zich bevindt, wordt wekelijks bemand door vrijwilligers die alles documenteren wat met onze Huizer historie te maken heeft. Inmiddels is de groep versterkt door een nieuwe medewerkster. Verschillende keren konden we bezoekers blij maken met de door hen gezochte informatie. Momenteel is er begin gemaakt met het digitaliseren van alles wat in het archief aanwezig is.
Contacten met andere organisaties
• Er is een goede samenwerking met het Huizer Museum op verschillende fronten. Niet in de laatste plaats omdat beide organisaties hun behuizing onder één dak hebben.
• Verder is er voortdurend contact met de gemeente over verschillende onderwerpen.
• Andere organisaties waar overleg mee is, zijn archeologievereniging ANW Naerdincklant, stichting Huizer Botters en bij de stichting Tussen Vecht en Eem zijn we vertegenwoordigd als deelnemer in de deelnemersraad. Ook zijn er contacten met het regiobestuur Gooi en Vechtstreek die een regioconservator hebben aangesteld voor de diverse musea, maar waar ook de historische kringen bij betrokken zijn.
159
2016 DE RATEL / FEBRUARI 2018DE RATEL / FEBRUARI 2018
lang voor haar overlijden gemaakt moet zijn. (3)
Er werd ook een jongen geboren, die is maar drie jaar geworden. Het derde kind was Betje. Die is, toen ze al 63 jaar was, getrouwd met weduwnaar Teeuwissen, een kaashandelaar, woonachtig op de Lindenlaan.
Anthonie nam op zeker moment Ide de Boer is huis, als kind. Dat was een oomzegger en hij kwam uit Edam. (4) Ide als voornaam kwam in Huizen niet voor. Anthonie was een ondernemend man en hij richtte de Boerenleenbank op, toen hij als bakker gestopt was. De bankzaken vonden plaats in de voormalige bakkerij. In het februarinummer van de Ratel van vorig jaar is er ook nog wat over te lezen. Omdat er dus geen zonen waren, nam Ide – min of meer verplicht
4. Een jonge Ide de Boer.
maar er wordt wel eens gezegd, dat de De Boeren in Huizen allemaal als herkomst Urk hebben, maar dat klopt dus niet.
Mijn opa Jan Aart Vos trouwde op 30 januari 1886 met Pietertje Mulder. Als ‘bewijs’ een kopie van een bladzijde uit hun trouwboekje. (5) Pietertje overleed op
7. Overlijdensadvertentie van Hendrik Mulder.
9 mei 1910, op de leeftijd van 46 jaar. Er werd een rouwadvertentie geplaatst, iets dat in die tijd niet altijd gebeurde. Links boven in die advertentie staan drie sterretjes, waarvan ik de betekenis niet ken. (6) Op 4 december 1905 was Pietertjes vader, Hendrik Mulder, overleden. In beide gevallen ‘op het onverwachtst’. (7) Huizen zou ik niet weten.
8. Mijn grootmoeder Pietertje Mulder op ca. 20-jarige leeftijd.
Foto’s
Ik heb ook een foto van Pietertje Mulder op ca. 20-jarige leeftijd. (8) Van opa Jan Aart Vos heb ik geen heel oude foto’s. Wel staat hij op een prentbriefkaart van ca. 1915 met twee koeien. Voor op de kaart staat niets, maar wat staat er achterop? Wel: ‘Naar de markt geweest’ Laren (Gooi)! De kaart werd op de markt gebracht door een Hilversumse uitgever. De foto zal dan wel in Laren gemaakt zijn, maar de man is de Huizer boer Jan Aart Vos. Mijn grootvader dus. (9)
9. Grootvader Jan Aart Vos in Laren.
10. Ondertrouwkaart van mijn ouders. het huwelijk werd aangekon-
digd. (10) Ook geen vaste gewoonte in die tijd maar op een aantal punten waren ze hun tijd wel vooruit. Zo heb ik ook nooit Huizer kleren gedragen. (11) De eerste foto waar ik op sta is van 1927, met vader en moeder en broertje Henk. Zusje Eef was nog niet geboren. Vader had ook een soort visitekaartje dat ook, gezien het ‘p.f.’ links onderaan, werd gebruikt om iemand te feliciteren. (12)
Op een prentbriefkaart van ca. 1920 wordt moeder afgebeeld. (13) Ze staat hier links bij de
pomp. Een foto van vader met
11. Vader, moeder, Henk en ik op Botterstraat 13 in 1927.
zeven mannen (bijna acht): vader is de tweede van links. (14) Een aardige foto uit die tijd: Boomplantdag 1924, foto P. den Oude, de fotograaf in Huizen in die tijd. Vader staat midden achterin met pet, niet de man de stropdas! Dan nog een foto van vader op latere leeftijd. (15, 16)
In mei 1931, ik was toen zes jaar, verhuisden we naar Prinses Julianastraat 1, waar ik sinds die tijd woon en dat is dus nu bijna 87 jaar. Er zijn niet zo veel mensen die me dit nadoen, meen ik.
13. Prentbriefkaart uit ca. 1920 met moeder links bij de pomp.
Dat huis was toen van Klaas van Jaauwik (Klaas Honing) die toen op Julianastraat 11 woonde. Zijn huis werd gebouwd in 1900 en het zou het eerste huis in Huizen geweest zijn, dat gebouwd werd zonder bedsteden. Dat was bekend en ik heb wel eens horen zeggen dat mensen, toen dat huis in aanbouw was en ze er op hun zondagse kuiertje langs kwamen en naar binnen gluurden, zich verbaasd afvroegen ‘waar die minsen dan zouen mótten slaepen? Dat huis werd in 1960 afgebroken.
14. Vader tijdens een koffiepauze met collega’s.
WORDT VERVOLGD
15. Vader weer met collega’s: Boomplantdag 1924. 16. Vader op latere leeftijd.
PHILIPS IN HUIZEN
Enige tijd geleden kregen we van de heer Jaap Groeneveld uit Eemnes een grote stapel personeelsbladen uit de jaren 1950 van Philips Telecommunicatie Industrie Hilversum. Daarin was ook veel te vinden over de vestiging in Huizen. Dank zij de medewerking van de heer Piet Elkerbout, ook werknemer van Philips Huizen, kunnen wij u in deze en volgende Ratels een selectie aanbieden. Hartelijk dank!
Vijfenzestig jaar geleden werd op 17 januari in de Nieuws-Golf uitgebreid aandacht besteed aan de opening van de nieuwe fabriek in Huizen op 1 januari 1953. In het jaar daarvoor was er al veel overleg geweest tussen directie en personeelsraad, getuige de regelingen verwoord in het verslag van de Tweede Halfjaarlijkse Vergadering in december 1952. Het is ook in januari 1953 dat de Watersnoodramp plaatsvond en de inzet van Philips bij het hulpproces wordt beschreven. Op 21 februari is het nieuws ‘De dijken gaan weer dicht’!
Tweede halfjaarlijkse vergadering van de directie met de personeelsraad (Redactie.)
Op de vorige vergadering werd door de directie mededeling gedaan van de uitbreidingen van de fabricage-ruimte in Huizen. De doelstelling is altijd geweest om daar per 1 januari 1953 de eerste groep werknemers te werk te stellen. Dank zij de grote voortvarendheid van degenen die met bouw en inrichting waren belast zal het inderdaad gelukken begin januari 1953 met de werkzaamheden in Huizen te beginnen. Een grote moeilijkheid is, dat vrijwel dit gehele personeel in andere plaatsen woont, zodat het vervoer in ieder geval tot maart 1953 met bussen zal dienen te geschieden. Intussen zal worden getracht een oplossing te zoeken, die meer bevredigt. Van de zijde van de onderneming is getracht de moeilijkheden op te lossen door het bouwen van woningen en Ir. Furstner kan gelukkig mededelen, dat thans 50 woningen worden gebouwd, welk aantal hopelijk later zal worden opgevoerd tot 150.
Naast de reeds genoemde uitbreiding bestaan verdere plannen tot uitbreiding van het complex Huizen. Aan de hand van de 5-jaren planning kan worden vastgesteld, dat in de loop der jaren een toenemende productie te verwachten is. Hierdoor ontstaat de noodzaak snel maatregelen te nemen, terwijl kapitaalsinvesteringen van grote omvang moeten worden gedaan.
In Huizen zal onze activiteit op radiogebied worden geconcentreerd, terwijl in de complexen te Hilversum zullen blijven de lijntelefonie, automatische telefonie en de groep die onderdelen vervaardigt voor de drie industriegroepen.
Onze nieuwe fabriek te Huizen in gebruik genomen (24 december 1952) Op 2 januari 1953 is een begin gemaakt met de ingebruikneming van onze nieuwe fabriek in Huizen. Op die dag is namelijk een aantal onzer medewerkers daar aan de slag gegaan en sindsdien is dit aantal allengs gegroeid.
De bouw van de Huizense fabriek is voorspoedig verlopen. Men zal zich nog herinneren, dat de eerste spade in de Huizermeent werd gestoken op 2 januari 1952: op de dag af een jaar later kon de fabriek dus worden betrokken. Het is een mooi gebouw geworden, doelmatig ingericht. Wat een ieder, die het betreedt, aanstonds opvalt, is de prettige indruk die wordt gewekt door de lichte kleuren, waarin het interieur is geschilderd.
DE NIEUWE FABRIEK IN HUIZEN is gebouwd op het terrein waar destijds de omroepzender van de N.D.O. stond. – Toen de foto werd genomen lagen het gebouw en het omringende land onder de sneeuw. De blinde muur op de voorgrond dient als tijdelijk afsluiteng.
De inrichting komt uiteraard in de hoofdzaken overeen met die van onze andere nieuwe fabrieksgebouwen; een grote fabricageruimte met bordessen voor de kantoren. Aan de straatzijde is er een zogenaamde halve tweede verdieping, waarin twee kantine lokalen zijn ingericht. De totale lengte van het gebouw bedraagt 131 m; de totale diepte 4 m. De grote hal heeft een oppervlakte van 3400 vierkante meter; de
De afdeling voor seriemontage van radioapparaten in de grote hal.
daaromheen liggende lokalen zijn in totaal 1700 vierkante meter groot. De bordessen met de kantoren op de eerste verdieping hebben een oppervlakte van 1800 vierkante meter, de reeds eerder genoemde halve tweede verdieping meet 800 vierkante meter. Bij het ontwerp van dit gebouw is er naar gestreefd alle ruimten zoveel mogelijk daglicht te bezorgen, zodat overdag zo min mogelijk van kunstlicht gebruikt behoeft te worden gemaakt.
In de keurkamer was met al druk bezig met het controleren van kleine zenders en ontvangers.
Voor de verwarming van de grote hal is een geheel nieuw systeem toegepast: aan het plafond zijn verwarmingselementen opgehangen welke worden gevormd door stalen buizen, waardoor water van ongeveer 90 graden Celsius wordt gevoerd en die gelast zijn op stalen platen, die de warmte in benedenwaartse richting uitstralen. Deze elementen dragen tevens de talrijke T.L. buizen, die voor een prachtige verlichting zorgen. In de nevenruimten en kantoren geschiedt de verwarming door middel van de bekende geperste stalen radiatoren; voor de verlichting worden ook hier T.L. buizen toegepast. In een bijgebouw, waarin ook een telefooncentrale zal worden opgesteld, zorgt een oliestookinrichting voor het opwekken van de warmte.
De werkzaamheden, die op het ogenblik in Huizen worden verricht, omvatten de montage en de beproeving van allerlei apparaten, die door onze
Een der beide cantines, waar we een voortreffelijk kopje koffie dronken.
Industriegroep Radio worden vervaardigd.
Het gereedmaken van dit gebouw kan worden gezien als de eerste faze van het plan om het zwaartepunt van de Industriegroep Radio naar Huizen te verleggen. De verwezenlijking hiervan zal nog enkele jaren vergen; naarmate de uitbreiding vordert, zal ook de personeels-sterkte in Huizen toenemen.
Moge het onze nieuwe fabriek en allen die er werken goed gaan!
WANDSCHILDERINGEN
IN DE CANTINE TE HUIZEN
Het zal door onze Huizense medewerkers ongetwijfeld op prijs zijn gesteld, dat op de muren van beide cantines enige wandschilderingen zijn aangebracht, die deze van nature reeds zo fraaie recreatieruimten een extra fleurige noot verlenen.
Van deze schilderingen, die door onze illustrator Ben Fokker werden gemaakt, vindt U er hier een tweetal weergegeven. De grote, waarop een waternymph is afgebeeld omzwermd door exotische vissen, is ongetwijfeld geïnspireerd door het aquarium, dat in de werklieden cantine is opgesteld. Dat de kleine afbeelding betrekking heeft op de keuken, behoeft geen betoog! Ook in de beamtecantine zijn dergelijke schilderingen aangebracht.
Waarom en hoe de HKH gereageerd heeft op de Kustvisie plannen
van de Gemeente Huizenen (januari 2018)
In de tweede week van december 2017 werden wij ons bij de HKH bewust van de Kustvisie-plannen van de Gemeente Huizen, met name van het Zwem-Atol plan bij het Gooierhoofd. Omdat wij ons realiseerden dat er archeologische en historische waarden in het betrokken gebied zouden kunnen liggen, zochten wij overleg met de Stichting Huizer Botters en de archeologische vereniging AWN Naerdinclant. Samen besloten wij een brief naar de Gemeente Huizen te sturen. Ook kregen wij inspreektijd bij de relevante commissie van de Gemeenteraad. Daarnaast maakten wij onze brief aan de Gemeente via de pers bekend om Huizers op te roepen om met relevante nieuwe informatie naar ons toe te komen. Wij ontvingen een aantal waardevolle reacties waarmee onze zienswijze kon worden genuanceerd en uitgebreid.
Wat was onze insteek?
Er is slechts een kleine kans dat het directe Atolgebied overlapt met het wrakgebied; het vaargebied van de beoogde bezoekende bootjes zal echter zeker overlappen.
Het lijkt erop dat de meeste wrakken onder zand en kleisediment zijn weggezakt en bedolven. Het heeft er alle schijn van dat in de laatste 30 jaar er veel sediment is bijgekomen, waardoor niet alleen het water steeds ondieper wordt, maar ook het wegzakproces wordt versterkt - met alle kans dat er inmiddels aan de oppervlakte weinig meer te zien is. Wij hebben er bij de Gemeente voor gepleit om zo spoedig mogelijk, liefst dit voorjaar in verband met dan nog niet uitgegroeid fonteinkruid, met een boot met sonar/magnetische instrumenten een bodemscan uit te voeren oostelijk van de Oude Haven om wat er nog detecteerbaar is vast te leggen.
4. Laat een erkend archeologisch bureau een verkennend onderzoek doen naar de archeologische waarden in het betrokken plangebied.
5. Naast dit bodemonderzoek pleiten wij ervoor in een volgend stadium de hele Huizer Gooimeerbodem te scannen, omdat wij verwachten dat er naast scheepswrakken ook andere, onder andere vroeg-middeleeuwse en prehistorische, informatie kan worden vergaard; in verband met de aanslibbing hoe sneller hoe beter. Eigenlijk pleiten wij ervoor dat dit in samenwerking met de gemeenten Gooise Meren en Blaricum wordt aangepakt, doorbouwend op hoe Bunschoten/Spakenburg dit een aantal jaren geleden heeft gedaan. Met zo’n breed bodemonderzoek zou ook informatie verzameld kunnen worden van bij voorbeeld de ooit zichtbare resten van Oud Naarden.
6 In het proces van projectvoorbereiding had de Gemeente zich in onze ogen moeten vergewissen van mogelijke historische archeologische waarden. In de formele Gemeentelijke Historische Waardenkaart, die hiervoor richtlijnen moet geven, blijkt dat het watergebied van het Gooimeer een hele lage waarde is toebedeeld. Wij hebben de Gemeente erop gewezen dat dit niet op ons bekende feiten is gebaseerd en heroverweging behoeft.
7. Het vinden van feiten en nuanceringen tussen alle meningen die gebezigd worden blijkt lastig. Wij hebben de Gemeente opgeroepen om de archeologische en erfgoedaspecten in nauw overleg met ons in te vullen. Daarnaast hebben wij aangegeven graag mee te helpen om (nog) aanwezige kennis bij Huizers op te halen. Dus wij horen graag van u als u in dit verband belangrijke informatie kunt verschaffen.
Gelukkig vonden wij bij de diverse raadsfracties een warm oor voor onze verzoeken. Ook de wethouder gaf aan er iets mee te gaan doen. Het is nog afwachten wat er uiteindelijk uit komt.
Voor de volledige presentatie aan de Raads commissie zie de website van de HKH.
Ewoud Doyer
15 februari 2018